ΠΑΤΕΡΝΑΛΙΣΜΟΣ-ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
εν αναμονή για τις απαντήσεις ...
__________________________________________________________________________________
Τρίτη 27 Απριλίου 2010
ΜΜΕ -ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
1. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις)
Ο κος Θ.Παπαγγελής αναφέρεται στην επικράτηση της χυδαιότητας στην ελληνική κοινωνία. Αρχικά, επισημαίνει ότι στις μέρες μας η ευτέλεια δεν είναι απλώς διαδεδομένη αλλά έχει γίνει κανόνας. Σε σχέση μάλιστα με το παρελθόν, που και τότε παρατηρούνταν παρόμοια κακογουστιά, τα μίντια στις μέρες μας την έχουν επιβάλει σε κάθε μορφή πληροφόρησης και ψυχαγωγίας. Και παρότι πρόκειται για διεθνές φαινόμενο, αφού κακής ποιότητας έντυπα κυκλοφορούν και σ’ άλλα κράτη, στον τόπο μας το κακό είναι ότι τα ακολουθεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Κι αν η ευτέλεια, υπήρξε και σε άλλες περιόδους, με υψηλό μάλιστα πολιτισμό, τότε όχι μόνο δεν ήταν καταστροφική, αλλά λειτουργούσε κι ως αντίδοτο σε καθετί ψεύτικο, προστατεύοντας έτσι την κοινωνία. Στην χώρα μας, αντιθέτως, αυτή η φτήνεια είναι αποτέλεσμα της ανικανότητάς μας να διακρίνουμε το σοβαρό από το γελοίο ή και της βούλησής μας με τη βοήθεια του δεύτερου να αποφύγουμε το πρώτο.
2. Να εντοπίσετε τις αυθεντίες του κειμένου και να εξηγήσετε την χρήση τους.
Η πρώτη αυθεντία του κειμένου είναι ο Οrtega y Gasset και ο συγγραφέας επικαλείται την άποψή του, σύμφωνα με την οποία ‘‘στους καιρούς που ζούμε (το χυδαίο και ευτελές) διεκδικούν για πρώτη φορά όχι μόνο την αναβάθμισή τους σε ιδεολογία και συντεταγμένη κουλτούρα αλλά και το δικαίωμα να επιβάλουν τα ήθη και τις πρακτικές του’’ για να υποστηρίξει παρακάτω ότι αυτή η επισήμανση στην εποχή μας έχει ξεπεραστεί και τα πράγματα έγινα πολύ χειρότερα εξαιτίας της διαμεσολάβησης των ΜΜΕ και του ρόλου τους στη διάδοση/επιβολή της ευτέλειας.
Η δεύτερη αυθεντία είναι ο Τheodor Αdorno, που ο κος Παπαγγελής τον επικαλείται για να δείξει ότι αυτό που είχε υποστηρίξει ο εν λόγω διανοητής (ότι το έσχατο στάδιο της φτήνιας είναι το κιτς ως «παρωδία της αισθητικής εμπειρίας») έχει επίσης ξεπεραστεί, καθώς στην εποχή μας το έσχατο στάδιο της φτήνιας είναι ‘‘ο συγκαιρινός μιντιακός λεβιάθαν που προσφέρει απλόχερα και καταιγιστικά παρωδίες πληροφόρησης και ψυχαγωγίας, συχνά, όλο και πιο συχνά, στην υβριδική συσκευασία του «infotainment»’’ .
Η τρίτη αυθεντία είναι ο Αndy Warhοl , που κι αυτού η πρόβλεψη, ότι 15 λεπτά δημοσιότητας αρκούν ώστε κάποιος να γίνει διάσημος, δεν ισχύει στην εποχή μας, μια και σήμερα τα ΜΜΕ μας επιβάλλουν την πολύωρη τηλεοπτική παρουσία ανθρώπων χωρίς κανένα περιεχόμενο και σοβαρό σκοπό.
Τέλος, η τέταρτη αυθεντία είναι ο Μίλαν Κούντερα, που ο συγγραφέας τον επικαλείται για να ενισχύσει την άποψή του, ότι σε παλιότερες εποχές η ευτέλεια λειτουργούσε ενίοτε ως αντίδοτο και προστασία της κοινωνίας από κάθε αβάσταχτη ελαφρότητα, σε αντίθεση με τη σημερινή, που δεν υπηρετεί κάποιον σοβαρό σκοπό.
4. Να αναφέρετε τον τρόπο πειθούς που αξιοποιείται στην πρώτη παράγραφο.
Επίκληση στην αυθεντία
5. Να σχολιάστε την οργάνωση της 3ης παραγράφου.
Δομικά μέρη:
Θεματική περίοδος: Στον βαθμό που το φαινόμενο … με μέτρο.
Σχόλια/Λεπτομέρειες: Κιτρινωπές ή ροζ φυλλάδες… τον γάμο από τα πουρνάρια.
Κατακλείδα: -
Τρόποι ανάπτυξης: Σύγκριση – Αντίθεση / Παραδείγματα / Αίτια – Αποτελέσματα
6. Να χαρακτηρίσετε το κείμενο που διαβάσατε αιτιολογώντας την απάντησή σας.
Πρόκειται για άρθρο.
Εξωτερικές ενδείξεις: Τίτλος, Δημοσιευμένο στον τύπο
Εσωτερικές ενδείξεις: Έχει χαρακτήρα επικαιρικό, καθώς παρουσιάζει και αναλύει ένα σύγχρονο θέμα, με στόχο την ενημέρωση και τον προβληματισμό του αναγνώστη. Προσπαθεί να μας πείσει (κυρίως) με επίκληση στη λογική και την αυθεντία. Η λειτουργία της γλώσσας είναι (κυρίως) αναφορική.
7. διεκδικούν, συντεταγμένη, έσχατο, κατοχυρώσει, ιδιάζουσες, αδέξιες :Να δώσετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις.
επιζητούν, μαζική, τελευταίο, διασφαλίσει, παράξενες, άτεχνες
7. Λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο του κειμένου αλλά και την προσωπική γνώση και εμπειρία σας, να παρουσιάσετε σε δύο παραγράφους (300 λέξεις) τα αίτια και τις συνέπειες της «ευτέλειας» που παρατηρεί ο συγγραφέας στη νεοελληνική κουλτούρα.
Κυρίαρχο χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι η ευτέλεια. Παντού, όπου και αν κοιτάξεις, διαπιστώνεις όχι απλώς μιαν αποθέωση του κιτς αλλά πολύ χειρότερα μια δόλια προσπάθεια επιβολής μιας φτηνής κουλτούρας, με αρκετή δόση πορνό. Ασφαλώς, μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρουν τα ΜΜΕ, τα οποία για την υπηρέτηση των οικονομικών συμφερόντων τους προβάλλουν οτιδήποτε πουλάει. Και ως γνωστό, αυτό που στις μέρες μας «σπάει ταμεία» είναι κυρίως οι ροζ ιστορίες επωνύμων και τα ποικίλα σκάνδαλα. Βέβαια, και του κοινού το φταίξιμο δεν είναι μικρότερο. Πολλοί νεοέλληνες έχουν ταυτίσει την ψυχαγωγία τους με το εύπεπτο και ανούσιο θέαμα. Πιστεύουν, δηλαδή, πως η ανάπαυλά τους από τους συχνά εξοντωντικούς ρυθμούς και τα προβλήματα της καθημερινότητας θα επιτευχθεί με μελέτη ροζ ή κίτρινων φυλλάδων και με παρακολούθηση εκπομπών τύπου «κους-κους». Πίσω όμως από τη στάση αυτή σίγουρα κρύβεται το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο μας, που για τη διαμόρφωσή του έχει συμβάλλει τα μέγιστα και ο εκπαιδευτικός θεσμός. Η «παπαγαλία» γνώσεων από την πρώτη έως και την τελευταία βαθμίδα μας έχει, καθώς φαίνεται, στεγνώσει πνευματικά. Και για κάποιους καχύποπτους, που έχουν μάθει να αναζητούν σε κάθε πρόβλημα τις βαθύτερες αιτίες του, ίσως τελικά πίσω από αυτή την κατάντεια να κρύβεται η βούληση κάποιων υψηλά ιστάμενων να ταϊζουν τον κόσμο με τόση αποβλάκωση, ώστε ο πολίτης να βρίσκεται μονίμως εκτός πραγματικότητας και έτσι, εν τη απουσία της γάτας να χορεύουν μια χαρά τα ποντίκια.
Οι συνέπειες, τώρα, από τα παραπάνω είναι δυσάρεστες σε όλα τα επίπεδα. Πνευματικά, κάθε άλλο παρά «φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας», για να θυμηθούμε τη γνωστή ρήση του Περικλή. Ηθικά, εξαχρειωνόμαστε. Πολιτικά, διαιωνίζουμε το είδος μας ως πολιτών του καναπέ και μονίμως επιτρέπουμε σε άλλους να λαμβάνουν τις συχνά κρίσιμες αποφάσεις ερήμην μας και «εις υγείαν των κορόϊδων» όπως θα έλεγε και ο λαός. Πολιτιστικά, «επιβεβαιώνουμε» τη φήμη μας ως κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού. Διακρατικά, εξευτελιζόμαστε στα μάτια των υπολοίπων λαών...