Κινητό τηλέφωνο και μοναξιά

Image by Sailing "Footprints: Real to Reel" (Ronn ashore) via Flickr

Προωθούν τη μοναξιά - παράγουν θλίψη

«Η αντιμετώπιση -ως προέκταση του εαυτού ή του σώματός μας- αντικειμένων χρηστικών και μη προδίδει μια προσπάθεια καλύψης κάποιων προσωπικών κενών με τεχνητά μέσα. Τα κινητά καλύπτουν ένα έλλειμμα επικοινωνίας που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής. Ελλειμμα επικοινωνίας που προκύπτει από το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε, δεν εκπαιδευόμαστε και δεν καλλιεργούμε τον εαυτό μας ώστε να μπορούμε να επικοινωνήσουμε», εξηγεί στην «Ε» ο κοινωνικός ψυχολόγος Ορέστης Νέτας και προσθέτει ότι το φαινόμενο αυτό είναι περισσότερο αισθητό στις δυτικές κοινωνίες, όπου ο τρόπος ζωής είναι γενικότερα συνυφασμένος με την κατανάλωση.

Χαρακτηριστικό του ελλείμματος επικοινωνίας που υπάρχει είναι, όσο περίεργο κι αν φαίνεται, ο όγκος των ανταλλασσόμενων μηνυμάτων που πλέον αποτελεί και τη βασική χρήση των κινητών τηλεφώνων. «Κοφτές λέξεις, ασύντακτες προτάσεις, παιχνίδια με τα σημεία στίξης μπορούν να υποδηλώνουν χίλια δύο πράγματα, αλλά και να μη σημαίνουν τίποτα».

Περισσότερο οι νεότεροι πιστεύουν πως αυτή η μορφή επικοινωνίας τούς «καλύπτει». «Παρ' όλα αυτά, σε πραγματικές συνθήκες, είναι επικοινωνιακά "αναλφάβητοι"», επισημαίνει ο Ορ. Νέτας. Γιατί; Διότι, όταν μάθεις και συνηθίσεις να επικοινωνείς με τον τρόπο αυτό, το κινητό γίνεται από τη μία εξάρτηση ως μέσο επικοινωνίας (δεν μπορείς χωρίς αυτό, γίνεται κομμάτι του εαυτού σου) και από την άλλη αδυνατείς να επικοινωνήσεις σε πραγματικές συνθήκες, αφού ακόμη και αυτή την πραγματοποιείς με όρους κινητού.

Η χρήση των κινητών κοινωνιολογικά προωθεί την απομόνωση και τη μοναξιά, τα οποία συνήθως παράγουν θλίψη. Στην ουσία συμβαίνει το αντίθετο από αυτό που πολλοί πιστεύουν. Μπορεί τα κινητά να βοηθούν στην ποσότητα της επικοινωνίας, αγνοούν όμως και στην ουσία διαγράφουν την ποιότητά τής, λέει ο Ορ. Νέτας.

Ετσι, «έχοντας την ψευδαίσθηση ότι έρχεσαι σε επαφή με ανθρώπους, στην ουσία μένεις μόνος σου. Διότι η επικοινωνία δεν είναι η μεταφορά εννοιών μέσα από τις λέξεις, αλλά και με το σώμα, τις εκφράσεις του προσώπου, τον ήχο, την ένταση και τη χροιά της φωνής, το άγγιγμα, τα χρώματα. Το κινητό χρησιμοποιεί ένα κομμάτι μόνο από το σύνολο των διαδραστικών ενεργειών που συμβαίνουν όταν επικοινωνούμε. Γι' αυτό η εξέλιξη και των κινητών σαν συσκευές είναι τέτοια (βιντεοκλήσεις, ηχογραφήσεις, τραγούδια) ώστε να καταφέρουν μία μέρα να καλύψουν τα κενά αυτά».

ΠΗΓΗ: εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/08/2006