ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ: ΜΕΤΟΧΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

ΜΕΤΟΧΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Μας δίνεται ένα ζεύγος προτάσεων (ΚΠ + ΚΠ ή ΚΠ + ΒΠ) από τις οποίες εμείς πρέπει τη μια (μας τη διευκρινίζει η άσκηση) να τη μετατρέψουμε σε Μετοχή και κατόπιν να την τοποθετήσουμε μέσα στην άλλη πρόταση που παραμένει ίδια.

Στα παρακάτω ζεύγη προτάσεων πρέπει να μετατρέψουμε σε Μετοχή την υπογραμμισμένη πρόταση:

Εν.24/ Εgo, cum te quaererem, ancillae tuae credidi …
Εν.23/ Aegrotabat Caecina Paetus,…, aegrotabat et filius
Εν.21/ Nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est
Εν.23/ Conduxit piscatoriam naviculam et ingentem navem secuta est

Η διαδικασία μετατροπής περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

Βήμα 1ο:
Γράφω την πρόταση που δε θα αλλάξει συμπληρώνοντας απλώς κάποιο βασικό της όρο που λείπει (πχ. Υποκ., Αντικ…) ή αντικαθιστώντας τύπο αντωνυμίας με το όνομα στο οποίο αναφέρεται.

Εν.24/ Εgo ancillae tuae credidi …
Εν.23/ aegrotabat et filius
Εν.21/ Nam (civitas) Pisaurum dicitur
Εν.23/ (Arria) ingentem navem secuta est

Βήμα 2ο:
Ελέγχω το χρόνο στον οποίο βρίσκεται το ρήμα της πρότασης που θα μετατρέψω σε μετοχή.
- Αν το ρήμα είναι χρόνου Ενεστώτα ή Παρατατικού (Οριστική ή Υποτακτική) τότε θα μετατραπεί σε Μτχ. Ενεστώτα.
- Αν το ρήμα είναι χρόνου Παρακειμένου ή Υπερσυντελίκου (Οριστική ή Υποτακτική) τότε θα μετατραπεί σε Μτχ. Παρακειμένου.

Κατόπιν, μετατρέπω το ρήμα σε μετοχή και τόσο τη μετοχή όσο και το υποκείμενό της τα θέτω αρχικά σε πτώση ονομαστική.

Εν.24/ cum (ego) te quaererem _ ego te quaerens (Το quaererem γίνεται Μτχ. Ενεστ.)

Εν.23/ Aegrotabat Caecina Paetus _ aegrotans Caecina Paetus (Το Aegrotabat γίνεται Μτχ. Ενεστ.)

Εν.21/ quod illic aurum pensatum est _ aurum pensatum (Το pensatum est γίνεται Μτχ. Παρακ., διαγράφοντας απλώς το est)

Εν.23/ Εδώ χρειάζεται προσοχή διότι το ρήμα Conduxit θα γίνει Μτχ. Παρακ. Επειδή όμως στην πρόταση Conduxit piscatoriam naviculam η σύνταξη είναι ενεργητική (Υ + Ρ. ενεργ.+ Αντικ.) ενώ η Μτχ. του Παρακ. έχει παθητική σημασία, οφείλουμε για να δημιουργήσουμε τη μετοχή να αντιστρέψουμε τη σύνταξη της πρότασης από Ενεργητική σε παθητική.

Arria Conduxit piscatoriam naviculam _ Ab Arria conducta est piscatoria navicula

Μετά τη μετατροπή της σύνταξης παρατηρώ ότι, αν σβήσω το est, έχω έτοιμη τη μετοχή Παρακειμένου μαζί με το υποκείμενό της σε ονομαστική:
Ab Arria conducta (est) piscatoria navicula

Βήμα 3ο:
Εδώ πια θα τοποθετήσω τη Μτχ. μέσα στην πρόταση (του 1ου Βήματος) που δεν την αλλάξαμε. Τα ενδεχόμενα είναι δύο:
α) Αν διαπιστώσω ότι το Υποκ. της Μτχ. είναι όρος της πρότασης, τότε σβήνω το Υποκ. της Μτχ. και μεταφέρω αυτή μέσα στην πρόταση ακριβώς δίπλα στο Υποκείμενό της σε ίδια πτώση/ γένος/ αριθμό με αυτό. (Συνημμένη Μτχ.)

Εν.24/ B1o Ego ancillae tuae credidi

B2o Ego querens te

B3o Ego querens te ancillae tuae credidi

β) Αν το Υποκ. της Μτχ. δεν είναι όρος της πρότασης, τότε τοποθετώ στην αρχή τη Μτχ. με το Υποκείμενό της σε Αφαιρετική πτώση και κατόπιν γράφω όλη την άλλη πρόταση (Αφαιρετική Απόλυτη Μτχ.)

Εν.23/ B1o Aegrotabat et filius

B2o Aegrotans Caecina paetus

B3o Aegrotante Caecina Paeto (σε αφαιρετική) aegrotabat et filius

Εν.21/ B1o Nam (civitas) Pisaurum dicitur

B2o illic aurum pensatum

B3o illic auro pensato (σε αφαιρετική) nam civitas Pisaurum dicitur

Εν.23/ B1o Arria ingentem navem secuta est

B2o ab Arria conducta piscatoria navicula

B3o ab Arria conducta piscatoria navicula (σε αφαιρετική) Arria ingentem navem secuta est (εδώ επειδή το Arria υπάρχει δύο φορές, ως Ποιητ. Αίτ. και ως Υποκ.ρήματος, διαγράφω πάντα το πρώτο)