Σχετικά με τις αφανείς αιτίες της εξέγερσης των παιδιών (1)

Image by bass_nroll via Flickr

I found this fascinating quote today:

Κάθε πέντε ώρες, ίσως και πιο συχνά, πεθαίνει το τελευταίο άτομο ενός τουλάχιστον σπάνιου ζωικού είδους. Σ' αυτά τα χαμένα είδη, όπου να 'ναι, θα πρέπει να συμπεριλάβουμε το παιδί . Μάλιστα, η υστερία που εκδηλώνεται στους κόλπους της μοντέρνας δυτικής κοινωνίας γύρω απ' το υποτιθέμενο αίτημα φροντίδας της σωματικής υγιεινής των παιδιών, δεν αποκλείεται να ισοδυναμεί με έναν αποενοχοποιητικό ελιγμό ώστε να συγκαλυφθεί το γεγονός ότι οι ενήλικοι έχουν αρπάξει απ' τα παιδιά την παιδικότητά τους. Συνειδητοποιώντας κανείς τον ολότελα άψυχο ρεαλισμό μιας ταινίας σαν το Elephant, θα μάθει κάτι που γνώριζε ήδη: ότι τα παιδιά εξαφανίζονται σταδιακά απ' τη σκηνή του δυτικού κόσμου, αφήνοντας, στη θέση τους, έναν λαό από ίσκιους.spoudasterion.pblogs.gr, Ludus Literarius, Oct 2009

You should read the whole article.

Άρχισε ο 4ος Παγκόσμιος Πόλεμος; - Ο εφιαλτικός φαύλος κύκλος

Image via Wikipedia

I found this fascinating quote today:

ΚΑΝΕΝΑΣ νηφάλιος άνθρωπος δεν χειροκροτεί τις τρομοκρατικές επιθέσεις, τις ανθρωποκτονίες, τους εμπρησμούς. Άλλο, όμως, το εγκώμιο στους δράστες και άλλο η υποδαύλιση μίσους κατά των «καθαρμάτων», που καλλιεργούν οι επιτήδειοι. Και ακόμα πιο άλλο, η αντικατάσταση των νόμων και των δικαιωμάτων από ασφυκτική αστυνόμευση των πάντων και από έκνομη δικαιοσύνη, όπως ευαγγελίζονται (και εφαρμόζουν ήδη) οι «έννομοι προφήτες των αντιποίνων».spoudasterion.pblogs.gr, Ludus Literarius

You should read the whole article.

Η ένοχη τηλεόραση

Image via Wikipedia

Tου Πασχου Μανδραβελη

Ενα παιδί που βλέπει κατά μέσο όρο 27 ώρες την εβδομάδα τηλεόραση, θα έχει δει μέχρι την ηλικία των δεκαοκτώ ετών 200.000 σκηνές βίας και 40.000 φόνους. H βία εμποτίζει κάθε περιοχή της ψυχοσύνθεσής του.

Tο γεγονός αυτό εξόργιζε τον Τζορτζ Γκέρμπνερ: η μικρή οθόνη, είπε, προσφέρει μια εικόνα του κόσμου βίαια, άγρια, καταπιεστική, επικίνδυνη και ανακριβή. O ουγγρικής καταγωγής, πρώην κοσμήτορας της Σχολής Eπικοινωνίας του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανίας, μελέτησε τριάντα χρόνια τώρα την τηλεόραση. Tην θεωρεί τοξικό απόβλητο των δυνάμεων της αγοράς που αφήνιασε. Tο Mέσο αυτό, είπε, ενώ έχει τη δυνατότητα να εμπλουτίσει τον πολιτισμό, εκτρέφει τον φόβο και τον πανικό. Aν αυτά συναντήσουν στο μέλλον και οικονομικές υφέσεις, μπορούν τελικά να υπονομεύσουν τη Δημοκρατία.

O Γκέρμπνερ στοιχειοθετεί την οργή του για τον «δηλητηριώδη ρόλο» της τηλεόρασης. «Δεν υπάρχει σοβαρότερη υπόθεση μιας κοινωνίας από τους μύθους με τους οποίους μεγαλώνει τα παιδιά της. Για πρώτη φορά στην ιστορία μας, αυτοί οι μύθοι δεν είναι αφηγήσεις ούτε των γονιών, ούτε των σχολείων, ούτε της Εκκλησίας, ούτε της κοινότητας ή της φυλής. Tην αφήγηση έχει αναλάβει μια διαρκώς συρρικνούμενη ομάδα επιχειρήσεων, που έχουν κάτι να πουλήσουν. Aυτή η αλλαγή είναι θεμελιακή για το πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο τα παιδιά μας μεγαλώνουν και κοινωνικοποιούνται...».

O Γκέρμπνερ συχνά αναφέρεται στον Σκωτσέζο πατριώτη Αντριου Φλέτσερ, που το 1704 είχε πει: «Αν μου επέτρεπαν να γράψω όλες τις μπαλάντες, δεν θα μ’ ένοιαζε ποιος κάνει τους νόμους...». «O Φλέτσερ εξίσωσε την εξουσία με ένα κεντρικό σύστημα που παράγει όλες τις μπαλάντες, τα τραγούδια, τους θρύλους και τους μύθους που συναπαρτίζουν αυτό που σήμερα αποκαλούμε πληροφόρηση και ψυχαγωγία. H τηλεόραση έχει γίνει αυτό το κεντρικό σύστημα...».

«Mέχρι να τελειώσει το Λύκειο ένα παιδί», είπε πει σε συνέντευξή του, «θα έχει δει περισσότερες ώρες τηλεόρασης απ’ όσες θα περάσει στα αμφιθέατρα του πανεπιστημίου. H τηλεόραση έχει γίνει μια πολιτιστική δύναμη ισάξια της θρησκείας στην Ιστορία. Mόνο η θρησκεία είχε τη δύναμη να μεταφέρει το ίδιο μήνυμα για την πραγματικότητα σε κάθε κοινωνική ομάδα, να δημιουργεί κοινό πολιτισμό...».

O Oύγγρος καθηγητής, που εγκατέλειψε την πατρίδα του όταν ο φασισμός κέρδιζε τη μάχη στην Eυρώπη (μέσα δεκαετίας του 1930), δεν απλοϊκοποιεί τη σκέψη του. Δεν υποστηρίζει ότι η έκθεση ενός ανθρώπου σε βίαιες σκηνές θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τη βία. Tο πρόβλημά του είναι η νομιμοποίηση της βίας που παράγει η τηλεόραση.

«H τηλεοπτική εικόνα είναι πολύπλοκη», λέει. «H τηλεόραση δεν προκαλεί τίποτε. Πρέπει να προσέχουμε όταν λέμε ότι η μικρή οθόνη προκαλεί το α ή το β. Aντίθετα, πρέπει να λέμε ότι η τηλεόραση συμβάλλει στην ενίσχυση της α ή β τάσης. Tο μέγεθος της συμβολής της ποικίλλει, αλλά υπάρχει...». H βία έχει να κάνει με την εξουσία. H τηλεόραση λειτουργεί ως μάθημα εξουσίας, που διδάσκει ότι η βία μπορεί να βάλει τους ανθρώπους στη θέση τους.

H ποσότητα της τηλεοπτικής βίας μεγεθύνει την ιδέα ότι η επιθετική συμπεριφορά είναι η φυσιολογική. Oι θεατές αναισθητοποιούνται. Kάθε φορά χρειάζεται περισσότερο αίμα για να προκληθεί το ενδιαφέρον του θεατή. Δείτε τις ταινίες που έχουν και συνέχειες: το «Πολύ σκληρός για να πεθάνει Nο 1» είχε 18 θανάτους, το Nο 2 264! Tο πρώτο «Robocop» είχε 32 θανάτους, το δεύτερο 81. Tα πτώματα στις τρεις συνέχειες του «Nονού» πολλαπλασιάζονταν: 12, 18 και 53 κατά σειρά. «H τηλεόραση είναι ματoβαμμένη, όπως ο Σαίξπηρ, αλλά χωρίς τη σοφία και την ποίηση του Σαίξπηρ», σχολίασε ο συγγραφέας Γκάρισον Κέιλορ.

«H τηλεοπτική βία στρατιωτικοποιεί τη σκέψη», λέει ο Γκέρμπνερ, και δημιουργεί το «Σύνδρομο του Aγριου Kόσμου». Eπειδή η τηλεόραση παρουσιάζει τον κόσμο χειρότερο απ’ όσο είναι, φοβόμαστε κι αγχωνόμαστε. Aυτό μας κάνει επιρρεπείς να ζητάμε από τις αρχές όλο και πιο σκληρά μέτρα για την πάταξη της εγκληματικότητας. O Γκέρμπνερ πιστεύει πως οι υποστηρικτές της θανατικής καταδίκης στις HΠA πλήθυναν τα τελευταία τριάντα χρόνια, λόγω της απεικόνισης της βίας στη μικρή οθόνη. Οσο περισσότερο αίμα βλέπει κάποιος στην τηλεόραση, τόσο περισσότερο αισθάνεται να απειλείται από βίαιες πράξεις.

Τα οικονομικά πλεονεκτήματα της βίας

Tο εκπληκτικότερο είναι πως η βία, παρά το γεγονός ότι εθίζει τους ανθρώπους, δεν προέχει στις προτιμήσεις των τηλεθεατών. Aν δούμε τις κορυφαίες σε θεαματικότητα εκπομπές των καναλιών, λέει ο Γκέρμπνερ, θα διαπιστώσουμε ότι προηγούνται σόου και σειρές που δεν έχουν βία και σεξ. Tο πρόβλημα είναι οι παραγωγοί της ψυχαγωγίας, που μετρούν πλέον το κόστος του πολιτιστικού προϊόντος σε δολάρια ανά χιλιάδα θεατών. Tα βίαια προγράμματα είναι πιο φθηνά στην παραγωγή, γι’ αυτό και παράγονται περισσότερο. Εχουν όμως κι ένα άλλο πλεονέκτημα: εξάγονται ευκολότερα. H βία (όπως και το σεξ) είναι πολυπολιτισμική. Εχει εγγενές το βασικό τηλεοπτικό χαρακτηριστικό: χρειάζεται κυρίως εικόνα. Οταν ο Σιλβέστερ Σταλόνε, για παράδειγμα, καθαρίζει κατά εκατοντάδες τους «κακούς» γίνεται εύκολα «κατανοητός» σε κάθε γωνιά της υφηλίου. Tο χιούμορ, οι πολύπλοκοι διάλογοι, οι ειδικές πολιτιστικές ιδιοσυγκρασίες κ. λπ. δεν μεταφράζονται τόσο καλά. Γι’ αυτό και η σειρά «Pοwer Rangers» έχει εκατομμύρια τηλεθεατές σε ογδόντα χώρες του κόσμου. Ετσι φτιάχνεται μια διψασμένη παγκόσμια αγορά που ζητεί το απλό, το βίαιο και το γυμνό.

Φθηνή, λοιπόν, στην παραγωγή κι εύκολη στη διανομή, η βία είναι ο πλέον σίγουρος δρόμος προς το κέρδος. Γίνεται μέρος μιας παγκόσμιας συνταγής, που κατά τον Γκέρμπνερ «επιβάλλεται στους δημιουργικούς ανθρώπους και πλασάρεται στα παιδιά του κόσμου». ΠΗΓΗ: εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 30-08-09

Το αντίδοτο στα Big Brother - Bar

Image by adobemac via Flickr

I found this fascinating quote today:

Δεν μπορεί ένας νέος να υιοθετήσει πρότυπα και υψηλές αξίες όταν αυτές απουσιάζουν από την καθημερινότητα των ενηλίκων που τον περιβάλλουν. Οι αξίες και τα ιδανικά απαιτούν για να εγγραφούν στον ψυχισμό μας μια βιωματική γνώση. Δεν αποκτώνται με κηρύγματα και ηθικολογίες, που απωθούν δικαιολογημένα τους νέους. Θα πρέπει να τους δείξουμε, μέσα από τη δική μας ζωή, ότι μπορούμε να διακρίνουμε και να επιλέγουμε το ουσιαστικό από το δευτερεύον και το ευτελές.spoudasterion.pblogs.gr, Ludus Literarius

Η φθινοπωρινή μελαγχολία

Image via Wikipedia

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗΣ

Εχει επανειλημμένα διαπιστωθεί ότι οι δημοσιογράφοι, ιδιαίτερα στα λάιφσταϊλ έντυπα, λατρεύουν να ανακαλύπτουν τάσεις, ρεύματα και «φυλές» χωρίς απαραίτητα να υπάρχουν.

Πολλά έχουν γραφτεί για τις «φυλές» της πόλης, μόνο που τα περισσότερα έχουν περάσει στο χώρο της νοσταλγίας, καθώς η ομογενοποίηση των πάντων και η πτώση των διαχωριστικών γραμμών κάνει ακόμα και τις νεανικές υποκουλτούρες ένα δυσδιάκριτο χυλό.


Παλιά τα πράγματα ήταν απλά... Είχαμε τους ασπροκαλτσάδες (μεταλάδες, χούλιγκαν, παλιοροκάδες), παλιότερα είχαμε τους καρεκλάδες, τους φλώρους, τα τελευταία χρόνια προέκυψαν οι «τρέντι», οι οποίοι διαχύθηκαν στη νεανική μάζα μέσα από διάφορες υποκατηγορίες - λαϊκο-τρέντι, φλωρο-τρέντι, γυφτο-τρέντι. Κι ενώ η μόδα που θέλει τα κορίτσια με σορτσάκια, χάντρες και ξασμένο μαλλί α λα Παρά Πέντε εκπνέει μαζί με τις τελευταίες ζέστες, το φθινόπωρο επαναφέρει στην επιφάνεια το παλιό καλό πρότυπο του θλιμμένου εφήβου - ή μετα-εφήβου ή ακόμα και σιτεμένου παλιμπαιδίζοντος.

Αν το καλοκαίρι ανήκει σε αυτούς που «περνάνε καλά» -ή έστω προσποιούνται-, η φθινοπωρινή μελαγχολία ταιριάζει σε εκείνους που δεν φοβούνται να παραδεχτούν ότι νιώθουν «κάπως πεσμένοι» ή «κάπως εύθραυστοι» και προτιμούν την περισυλλογή από το ξεσάλωμα.

Τι πιο ιδανική εποχή από το να επιστρέψει στην τεχνητή επικαιρότητα -στις διαφημίσεις, τη μόδα, τα εξώφυλλα των δίσκων, το στιλ και η θεματολογία των «emos» (προφέρεται ίμος από το emotional-συναισθηματικός).

Οι emos βγαίνουν στους δρόμους μετά τις βροχές όπως τα σαλιγκάρια, το στιλ τους ταιριάζει με τα πρώτα σύννεφα, καθώς τα μονόχρωμα πουκάμισα, τα σκούρα τι-σερτ και τα μποτάκια διαδέχονται τη χαρούμενη πολυχρωμία και τα εφαρμοστά λευκά.

Ο ανέμελος μετα-χίπι με τα κοτσίδια, τα πέδιλα και τα χαϊμαλιά είναι ό,τι πεις για παραλίες και πλοία της άγονης γραμμής, όμως φαντάζει εκτός τόπου και χρόνου στη μουντή τσιμεντίλα της πόλης.

Εκεί είναι που επιστρατεύεται πάραυτα το λουκ emo, που πάει πακέτο με τα φθινοπωρινά φεστιβάλ κινηματογράφου και κόμικς, τις εκθέσεις βιβλίου, την έναρξη της νέας σχολικής και φοιτητικής σεζόν, τα αμφιθέατρα και τα φροντιστήρια.

Το νέο γκόθικ

Το emo, περισσότερο ως ρεύμα νεανικού λάιφσταϊλ -και λιγότερο ως είδος μουσικής- είναι το νέο γκόθικ... Η μόνη διαφορά είναι ότι είναι πολύ λιγότερο σκοτεινό και ο κλασικός emo τύπος μοιάζει περισσότερο με ένα θλιμμένο Χάρι Πότερ παρά με τον Κερτ Κομπέιν... Από το «μισώ τον εαυτό μου και θέλω να πεθάνω» περνάμε στο «η ζωή είναι χάλια και θέλω να κλάψω».

Συνήθως ο όρος χρησιμοποιείται υποτιμητικά «άντε χάσου από δω, emo», καθώς ο μέσος emo είναι λευκός-ή, μέσης ή ανώτερης τάξης, ο οποίος βρίσκει ατέλειες στη ζωή του/της και δημιουργεί με την παραμικρή αφορμή και ένα μικρό δράμα... σαν να παίζει το ρόλο του κεντρικού ήρωα σε μια συγκινητική ταινία.

Για περισσότερο από δύο δεκαετίες ο όρος emo χρησιμοποιούνταν για να χαρακτηρίσει τη χάρντκορ πανκ μουσική σκηνή της Ουάσιγκτον της δεκαετίας του '80 και τα συγκροτήματα που εμπνέονταν από αυτή.

«Ισως αυτό που χρειάζεσαι είναι ένας emo boyfriend», συμβουλεύει η βετεράνος Κιμ Γκόρντον των Sonic Youth τις φερέλπιδες ιντι-νοσοκόμες, στο άλμπουμ Sonic Nurse του 2004.

Ωστόσο το emo ως έκφραση πέρασε στο ευρύτερο κοινό λιγότερο ως μουσικός όρος και περισσότερο ως τρόπος έκφρασης και στάση ζωής. Στη δεκαετία που διανύουμε μέινστριμ συγκροτήματα, -από τους Dashboard Confessional μέχρι τους Coldplay- εγκαινίασαν μια πιο δραματική και προσωπική χρήση τού «emo» με πιο εύπεπτους στίχους, που αγκαλιάστηκε πιο εύκολα από τους ευαίσθητους εφήβους.

Ακόμα και στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια πραγματοποιήθηκαν τα πρώτα Modern Rock & Emo Festival στο House of Art.

Ακίνδυνος και φιλικός

Τελικά ο όρος emo πέρασε στο διεθνές λεξιλόγιο, κυρίως μέσα από τα τσατ ρουμ, τα μπλογκ και τις ιστοσελίδες γνωριμιών του Ιντερνετ, καθώς αρκετοί συνδρομητές τον χρησιμοποιούν είτε με τη θετική είτε με την αρνητική του έννοια.

Πολλές φορές κάποιος αυτοχαρακτηρίζεται emo για να δείξει το βάθος του εσωτερικού του κόσμου και να τονίσει το γεγονός ότι είναι ακίνδυνος και φιλικός.

Ωστόσο αυτό που έχει επικρατήσει είναι η υποτιμητική χρήση της λέξης emo, καθώς πλέον θεωρείται συνώνυμη με την κάλπικη ευαισθησία και τον τζάμπα συναισθηματισμό: «Παρακαλώ, όχι emos», είναι ένας απαγορευτικός όρος που βλέπεις όλο και πιο συχνά σε σάιτ γνωριμιών.

Αν λοιπόν στη μουσική σκηνή το emo εξακολουθεί να χαίρει μιας κάποιας εκτίμησης, στο χρηματιστήριο της νεανικής κουλτούρας, τα emo boys και emo girls είναι καμένα χαρτιά, οι παραπεταμένοι φίλοι που βαριέσαι να τους κάνεις παρέα γιατί όλο παραπονιούνται και περιαυτολογούν.

Ισως όμως αυτό που ξεχνάνε όσοι κοροϊδεύουν τους κλαψιάρηδες emos, είναι ότι όλοι κρύβουμε έναν emo μέσα μας, ακόμα και αν δεν τον γουστάρουμε. ΠΗΓΗ: εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 26-9-2006

Η TV βλάπτει σοβαρά τα παιδιά

I found this fascinating quote today:

ΚΑΝΟΥΝ ζάπινγκ, κάθονται ακίνητα (και, επιτέλους, ήσυχα!) στον καναπέ,περιμένοντας να δουν το αγαπημένο τους πρόγραμμα.Γνωρίζουν πολύ καλά τίτλους σειρών και τηλεοπτικά πρόσωπα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είναι σε θέση να ερμηνεύσουν με περηφάνια ακόμη και τα τραγούδια των τίτλων ενώπιον γονιών ή συμμαθητών. Τα παιδιά όλων των ηλικιών σήμερα κάνουν στενή παρέα με την τηλεόραση, η οποία αποκτά πολλαπλούς ρόλους:αυτόν της νταντάς,του φίλου,του γονιού,ο οποίος είναι μονίμως απασχολημένος, του βιβλίου,που κρίνεται «βαρετό»,του παραδοσιακού παιχνιδιού, το οποίο πλέον έχει εγκαταλειφθεί. Εχει όμως και δυσάρεστα επακόλουθα αυτό το φαινόμενο... spoudasterion.pblogs.gr, Ludus Literarius,Oct 2009

You should read the whole article.