Εντυπώσεις μαθητών από την ανάγνωση έργων του Βιζυηνού

ΠΗΓΗ: περιοδικό ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ, τεύχος 88, 1996

Mario Vitti , H ΓENIA TOY ΤΡΙΑΝΤΑ: Στρ. Δούκα, Ιστορία ενός αιχμαλώτου.

Νεοελληνική γλώσσα γενικής παιδείας 2009

Η μεγαλύτερη αρετή του βιβλίου είναι ότι σου προτείνει έναν πόλεμο έντιμο: Διαλέγεις τα βιβλία που θέλεις· μόνα τους εκείνα, όταν διαθέτεις ηθική υγεία, σε παρακινούν, κι’ άθελά τους ακόμα, να διαβάσεις άλλα, αντίθετα, για να μορφώσεις γνώμη, να συγκρίνεις, να διαφωτιστείς, να επιβεβαιώσεις την προσωπική σου αυτοτέλεια, να μη γίνεις ετερόφωτος, ετεροκίνητος. Έτσι, με το ένα βιβλίο ν’ ανασκευάζει ή να πολεμάει τ’ άλλο, όλα μαζί σε γυμνάζουν στη διαδικασία του διαλόγου, όπου κανένας δεν ρητορεύει από «θέσεως ισχύος», γιατί εδώ την αυθεντία, όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο, δεν την περιφρουρεί καμμιά αστυνομική δύναμη. Δικαίωμά σου να κρίνεις και τους μέγιστους, υπό προσωπική σου ευθύνη. Μ’ αυτή την έννοια και μόνο — δηλαδή με την υψηλότερη — μπορεί κανένας να μιλάει, όπως συνηθίζεται, για «δημοκρατία των Γραμμάτων». Δεν είναι καθεστώς ακέφαλο: οι άριστοι διαλάμπουν, και σε κλίμακα διεθνή. Αλλά δεν σε υποχρεώνει, δηλαδή δεν σε υποτάσσει, κανένας τους.

Η αρετή τούτη γίνεται εντονότερα αισθητή σε καιρούς πολιτικά σκοτεινούς ή ισκιωμένους, όταν τα μαζικά μέσα επικοινωνίας μπαίνουν αυθωρεί¹ στην υπηρεσία του σατραπισμού². Το βιβλίο τότε, ως ελεύθερη έκφραση ιδεών, ή απαγορεύεται — κι αυτό γίνεται τότε πανηγυρική εκδήλωση αδυναμίας των κρατούντων — ή απομένει μόνο του να διασώζει την αξιοπρέπεια των συνειδήσεων. Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας τού στήνουν πολιορκία στενή, για να το παραμερίσουν, να το υποκαταστήσουν. Όταν το πετυχαίνουν, αυτό πληρώνεται πανάκριβα από τον άνθρωπο, με αντίτιμο το αυτεξούσιό του. Δοκιμάστε όμως να χρησιμοποιήσετε το βιβλίο ως μέσο προπαγάνδας: Αναδίνει αμέσως μιαν αποφορά³ σ’ ακτίνα μακρύτατη, ειδοποιεί. Είναι, θα έλεγε κανένας, μαγική, ακατάλυτη, η ζώνη που περιβάλλει την αγνότητα του βιβλίου.

Υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε πως ο πολιτισμός μας έχει παρεκκλίνει, αν δεν έχει πάρει ολότελα στραβό δρόμο κάτω από την επίδραση σκοτεινών εκμεταλλευτών. Μόνη ελπίδα να διορθωθεί η πορεία του, όσο θα είναι ακόμα καιρός, το βιβλίο. Ο Βολταίρος είχε πει κάποτε πως τον κόσμο τον κυβερνάνε τα βιβλία. Σήμερα πρέπει ένας άλλος λόγος, ακόμα πιο κρίσιμος, να ειπωθεί: Πως ο κόσμος, αν σωθεί, θα το χρωστάει στο βιβλίο. Γιατί αυτό το γκόλφι⁴ της ανθρωπιάς έχει τη δύναμη να ξορκίζει τα δαιμόνια, να εξυγιαίνει την ατμόσφαιρα, να οπλίζει τη λυτρωτική φαντασία, να ξυπνάει την αυτογνωσία, ν’ ανάβει το μάτι, να στυλώνει το φρόνημα, να ψυχώνει το χέρι. Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο.

Άγγελου Τερζάκη, Ταραγμένες ψυχές, Οι Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 1993, σσ. 155-156

1. αυθωρεί: ευθύς, αμέσως

2. σατραπισμός: δεσποτισμός, αυταρχισμός

3. αποφορά: δυσάρεστη οσμή, κακοσμία

4. γκόλφι: εγκόλπιο, φυλακτό

Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (90-110 λέξεις).

Μονάδες 25

Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου: …με το ένα βιβλίο ν’ ανασκευάζει ή να πολεμάει τ’ άλλο, όλα μαζί σε γυμνάζουν στη διαδικασία του διαλόγου...

Μονάδες 11

Β2. α) Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί ως τρόπο πειθούς και την επίκληση στην αυθεντία. Να εντοπίσετε το συγκεκριμένο τρόπο πειθούς στο κείμενο και να αιτιολογήσετε τη χρήση του.

Μονάδες 4

β) Να βρείτε τέσσερα παραδείγματα μεταφορικής χρήσης του λόγου μέσα από το κείμενο που σας δόθηκε.

Μονάδες 4

Β3. α) Να γράψετε ένα α ν τ ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
ετερόφωτος, ελέγξιμος, ευθύνη, ελεύθερη, αδυναμία.

Μονάδες 5

β) Να γράψετε ένα σ υ ν ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
αρετή, γνώμη, ισχύς, περιφρουρώ, φρόνημα.

Μονάδες 5

Β4. Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης (ενεργητικής ή παθητικής) στις παρακάτω προτάσεις και να μετατραπεί η καθεμιά σύνταξη στην αντίθετή της:

α) «…γιατί εδώ την αυθεντία, όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο, δεν την περιφρουρεί καμμιά αστυνομική δύναμη.»
β) «Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο».

Μονάδες 6

Γ. Συχνά παρατηρείται πολλοί μαθητές να καταστρέφουν τα σχολικά τους βιβλία στα προαύλια των σχολείων κατά το τέλος του σχολικού έτους. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στη σχολική σας εφημερίδα να αιτιολογήσετε το παραπάνω φαινόμενο και να αναφερθείτε στους τρόπους που θα συμβάλουν στην αρμονική συνύπαρξη του βιβλίου με τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης και γνώσης (500-600 λέξεις).

Μονάδες 40

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Ο συγγραφέας του κειμένου αναφέρεται στην αξία του βιβλίου. Αρχικά, επισημαίνει ότι τα βιβλία παρακινώντας τον αναγνώστη τους σε περαιτέρω προβληματισμό μέσα από τη μελέτη κι άλλων βιβλίων, τον εθίζουν στη διαδικασία του διαλόγου, και τον βοηθούν στη διαμόρφωση σφαιρικής άποψης και στη δημιουργία αυτόβουλης προσωπικότητας. Στη συνέχεια, τονίζει ότι η αρετή αυτή του βιβλίου είναι ιδιαίτερα σημαντική στην εποχή μας. Και τούτο διότι, καθώς ό σύγχρονος άνθρωπος πολιορκείται ανηλεώς από τα ΜΜΕ, τα καλά βιβλία υπάρχουν ακριβώς για να διαφυλάξουν την πνευματική ανεξαρτησία του και να σώσουν την αξιοπρέπειά του. Τέλος, ο συγγραφέας επαναλαμβάνοντας τη δυσκολία των καιρών και τους κινδύνους που αυτοί εγκυμονούν για τον άνθρωπο, υποστηρίζει πως το βιβλίο αποτελεί το μόνο δρόμο για τη σωτηρία του ανθρώπου και την επιστροφή του πολιτισμού του στον ορθό δρόμο.

Β.1. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

Τα βιβλία γυμνάζουν τον άνθρωπο στη διαδικασία του διαλόγου. Αρχικά, φιλοξενώντας ιδέες που αφορούν κάθε τομέα της ανθρώπινης ζωής και δράσης και παρουσιάζοντας στον αναγνώστη την ελεύθερα και αδογμάτιστα διατυπωμένη θέση του συγγραφέα επάνω σε ποικίλα θέματα, γενούν στον αναγνώστη την επιθυμία για περαιτέρω προβληματισμό και τον ωθούν στη μελέτη κι άλλων βιβλίων, ώστε να επιτύχει το σχηματισμό σφαιρικής κι ολοκληρωμένης άποψης επάνω στο ζήτημα που τον απασχολεί. Έτσι, ο τελευταίος αναπτύσσει την κριτική του ικανότητα και καθίσταται ικανός να διαλέγεται όχι μόνο με τις ιδέες που του προτείνουν τα βιβλία αλλά και με κάθε άλλη πηγή γνώσης ή πληροφόρησης.

Β.2.α.

Πράγματι ο συγγραφέας στη 3^η παράγραφο («Ο Βολταίρος είχε πει κάποτε πως τον κόσμο τον κυβερνάνε τα βιβλία») αξιοποιεί την επίκληση στην αυθεντία, την αναφορά δηλαδή στα λεγόμενα κάποιας γνωστής και αδιαμφισβήτητης αξίας προσωπικότητας. Επικαλούμενος, λοιπόν, τη θέση του Βολταίρου, γνωστού διανοητή του Διαφωτισμού, κατά την οποία τα βιβλία κυβερνούν τον κόσμο, επιδιώκει να ενισχύσει την προσωπική του άποψη ότι ανέκαθεν, πολύ δε περισσότερο στην εποχή μας, τα βιβλία αποτελούν ασπίδα προστασίας για την πνευματική ελευθερία του ανθρώπου και αντίσταση στις δυνάμεις του σκοταδισμού που επιχειρούν να χειραγωγήσουν τον άνθρωπο.

Β.2.β. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

1. …να μη γίνεις ετερόφωτος

2. …γιατί εδώ την αυθεντία, όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο, δεν την περιφρουρεί καμμιά αστυνομική δύναμη

3. Δεν είναι καθεστώς ακέφαλο…

3. …σε καιρούς πολιτικά σκοτεινούς ή ισκιωμένους

Β.3.α. ΑΝΤΩΝΥΜΑ

ετερόφωτος ≠ αυτόφωτος

ελέγξιμος ≠ ανεξέλεγκτος

ευθύνη ≠ ανευθυνότητα

ελεύθερη ≠ υπόδουλη

αδυναμία ≠ δυνατότητα

Β.3.β. ΣΥΝΩΝΥΜΑ

αρετή = πλεονέκτημα

γνώμη = άποψη

ισχύς = δύναμη

περιφρουρώ = προστατεύω

φρόνημα = ηθικό.

Β.4. ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ Ή ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ

α) Σύνταξη ενεργητική.

Μετατροπή: «…γιατί εδώ η αυθεντία, όταν και όπου υπάρχει, με τρόπο ελέγξιμο δεν περιφρουρείται από καμμιά αστυνομική δύναμη»

β) Σύνταξη παθητική.

Μετατροπή: «Ο άνθρωπος δεν θα χάσει τη μάχη ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο»

Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: ΑΡΘΡΟ = ΤΙΤΛΟΣ

ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΟΣ: Καταστροφή των σχολικών βιβλίων από τους μαθητές

ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ: α) Αίτια

β) Τρόποι αρμονικής συνύπαρξης βιβλίων & ηλεκτρονικών μέσων

α) ΑΙΤΙΑ

ΦΟΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ:

Αδυναμία ή αδιαφορία της, παρασυρμένης συνήθως από τους ξέφρενους ρυθμούς της ζωής, οικογένειας για μετάδοση στα παιδιά δημιουργικών ενδιαφερόντων, μεταξύ των οποίων και η βιβλιανάγνωση.

Απουσία του προσωπικού παραδείγματος των γονιών.

ΣΧΟΛΕΙΟ:

Μηχανιστική μάθηση.

Βαθμοθηρία.

Ανταγωνιστικό κλίμα.

Πνεύμα ωφελιμισμού.

Εντατικοποίηση σπουδών.

Απουσία ανθρωπιστικής παιδείας.

: Όλα τα παραπάνω καθιστούν τη σχέση μαθητή και βιβλίου προβληματική, καθώς ο πρώτος αντιμετωπίζει το δεύτερο ως «αγγαρεία» και ως μέσο για την επίτευξη απλώς των πρακτικώς χρησίμων, αδυνατώντας να κατανοήσει την αξία του ως πολύτιμης πηγής δια βίου μόρφωσης.

ΜΜΕ:

Υπερ - προβολή αρνητικών προτύπων

Απαξίωση του βιβλίου και γενικώς κάθε άλλης υγιούς και δημιουργικής ασχολίας, που θα συνέβαλε στην ηθικοπνευματική ανάταση του νέου ανθρώπου.

Έλλειψη εκπομπών, που θα έφερναν τον νέο άνθρωπο σε επαφή και γνωριμία με τον κόσμο του πολιτισμού και θα προέβαλλαν μεταξύ άλλων το βιβλίο και την αξία του στο ευρύ κοινό.

Πλύση εγκεφάλου σε βάρος των πολιτών προκειμένου μέσα από την χειραγώγησή τους να εξυπηρετηθούν διάφορα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.

: Τα παραπάνω οδηγούν στην πνευματική απονέκρωση, την ηθική χαλάρωση και συνεπώς στην αδυναμία και απροθυμία υιοθέτησης γόνιμων ενδιαφερόντων.

ΚΡΙΣΗ ΑΞΙΩΝ

Στροφή στον υλικό ευδαιμονισμό (ταύτιση του «έχειν»με το «είναι»).

Επιδίωξη του εύκολου και εφήμερου.

Απροθυμία για ενασχόληση με ενδιαφέροντα που απαιτούν προβληματισμό και καταβολή πνευματικού μόχθου.

β) ΤΡΟΠΟΙ

ΣΧΟΛΕΙΟ:

Σωστή χρήση των Η/Υ, από καλά καταρτισμένους εκπαιδευτικούς και με αξιοποίηση προγραμμάτων υψηλής ποιότητας, ως μέσου γνώσης σε συνδυασμό με το βιβλίο.

Εισαγωγή στην εκπαίδευση ηλεκτρονικών βιβλίων.

Εγκατάλειψη όλων εκείνων των πρακτικών διδασκαλίας ή αξιολόγησης (βλ. ΑΙΤΙΑ) που καθιστούν για το μαθητή τη μελέτη βιβλίων απεχθή διαδικασία.

ΜΜΕ:

Αναβάθμιση, γενικότερα, της ποιότητας των προγραμμάτων, ώστε να βοηθηθεί η ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας.

Προβολή εκπομπών ικανών να κεντρίσουν το ενδιαφέρον για τον κόσμο του βιβλίου (βιβλιοπαρουσιάσεις, τηλεοπτικές σειρές που η υπόθεσή τους βασίζεται σε λογοτεχνικά έργα…).

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ:

Μεταλαμπάδευση από τους γονείς προς τα παιδιά της αγάπης τόσο για την τεχνολογία όσο και για το βιβλίο.

Τονισμός της αξίας του βιβλίου σε κάθε ευκαιρία.

Διακριτικός έλεγχος εκ μέρους των γονιών για τον τρόπο αξιοποίησης των Η/Υ και της τηλεόρασης, ώστε να μη γίνονται τα τελευταία εμπόδιο στη βιβλιανάγνωση.

Κάθε δράση που θα μπορούσε να καταστήσει τα βιβλία οργανικό παρακολούθημα στη ζωή των παιδιών. (επισκέψεις σε βιβλιοπωλεία, σε εκθέσεις βιβλίου, σε δημόσιες βιβλιοπαρουσιάσεις, βιβλία ως δώρο…).

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ:

Συγγραφή βιβλίων υψηλού επιπέδου σε πιο απλή γλώσσα, ώστε οι νέοι άνθρωποι να έρχονται σε επαφή με το ποιοτικό βιβλίο και παράλληλα να ενθαρρύνονται στη διατήρηση αυτής της σχέσης.

Διαφώτιση του κοινού για τη σπουδαιότητα της βιβλιοφιλίας.

_________________________

Disney στα λ α τ ι ν ι κ ά !!!

Λατινικά γ΄ λυκείου: απαντήσεις στις παρατηρήσεις γραμματικής & συντακτικού του διαγωνίσματος της 23 - 4 - 2009

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Cum Africanus in Literno esset, complures praedonum duces forte salutatum ad eum venerunt. Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse.

Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam Samnitium legati ad eum venerunt. Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit. Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt.

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

1. Να μεταφράσετε τα αποσπάσματα.

2.α. Να γράψετε τους ζητούμενους ονοματικούς τύπους:

complures: γενική πληθυντικού αριθμού

→ complurium

praesidium: αιτιατική πληθυντικού αριθμού

→ praesidia

praedones: αφαιρετική ενικού αριθμού

→ praedone

armis: κλητική πληθυντικού αριθμού

→ arma

voce: γενική πληθυντικού αριθμού

→ vocum

incredibile: ονομαστική πληθυντικού αριθμού

→ incredibilia

Manius Curius Dentatus: κλητική ενικού αριθμού

→ Mani Curi Dentate

Die quodam: δοτική πληθυντικού αριθμού

→ diebus quibusdam

catillo: αιτιατική πληθυντικού αριθμού

→ catillos

2.β. Να γράψετε τους ζητούμενους αντωνυμικούς τύπους:

Quod: ονομαστική πληθυντικού αριθμού, στα τρία γένη

→ qui, quae, quae

eum: αιτιατική ενικού αριθμού, στα τρία γένη

→ eos, eas, ea

se: γενική πληθυντικού αριθμού, στα τρία πρόσωπα

→ nostril / nostrum, vestri / vestrum, sui

3. Να γράψετε τα παραθετικά των επιθέτων (στον ίδιο τύπο) και του επιρρήματος:

clara, maxima, facilius

→

clara, clariore, clarissima

magna, maiore, maxima

facile, facilius, facillime

4.α. mirati sunt : Να γράψετε τους ονοματικούς τύπους του ρήματος (λαμβάνοντας υπόψη, όπου χρειαστεί, το υποκείμενο)

→

METOXΕΣ

ΕΝΕΣΤ.: mirantes

ΜΕΛΛ.: miraturi

ΠΡΚΜ.: mirati

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ

ΕΝΕΣΤ.: mirari

ΜΕΛΛ.: miraturos esse

ΠΡΚΜ.: miratos esse

Σ.ΜΕΛΛ.: miratos fore

ΣΟΥΠΙΝΟ

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ: miratum

ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ: miratu

ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ

ΟΝΟΜ.: mirandi

ΓΕΝ.: mirando

ΔΟΤ.: mirandum

ΑΙΤΙΑΤ.: mirando

ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ

mirandus, miranda, mirandum

4.β. Να γράψετε τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους:

esset: απαρέμφατο μέλλοντα

→ fore & futurum esse

salutatum: β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα, ίδιας φωνής

→ saluta

abiectis: β΄ενικό οριστικής ενεστώτα, ίδιας φωνής

→ abiceris

auditu: ίδια πτώση γερουνδίου

→ audiendo

admiratum: β΄ πληθυντικό οριστικής παρατατικού

→ admirabamini

utebatur: ίδιο τύπο σε υπερσυντέλικο

→ usus erat

contemnere: ίδιο τύπο σε παρακείμενο

→ contempsisse

posset: μετοχή ενεστώτα, γενική ενικού αριθμού

→ potentis

cenantem: ίδιο τύπο σε μέλλοντα

→ cenaturum

spectandum: β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα, ίδιας φωνής

→ spectare

5.α. salutatum: Να εκφράσετε το σκοπό με όλους τους δυνατούς τρόπους.

→

1. ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: ut salutarent…

2. ΑΝΑΦΟΡΙΚΟΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: qui salutarent

3. ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΣΟΥΠΙΝΟΥ: salutatum

4. ad + ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟΥ: ad salutandum

5. causa + ΓΕΝΙΚΗ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟΥ: causa salutandi

6. gratia + ΓΕΝΙΚΗ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟΥ: gratia salutandi

5.β. cum se ipsum captum venisse eos existimasset | quo facilius divitias contemnere posset: Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις.

→

cum … existimasset: Δευτερεύουσα επιρρηματική ΧΡΟΝΙΚΗ. Εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό cum, που χρησιμοποιείται στις διηγήσεις του παρελθόντος και δηλώνει βαθύτερη σχέση αιτίας- αιτιατού με την κύρια. Εκφέρεται με υποτακτική υπερσυντελίκου existimasset, διότι εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου conlocavit, και σύμφωνα με την ακολουθία των χρόνων εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα εξάρτησης.

quo … posset: Δευτερεύουσα επιρρηματική ΤΕΛΙΚΗ. Εισάγεται με το σύνδεσμο quo διότι ακολουθεί το συγκριτικό facilius. Εκφέρεται με υποτακτική διότι δηλώνει σκοπό υποκειμενικό. Ειδικότερα με υποτακτική παρατατικού posset, διότι εξαρτάται από ρήμα παρελθοντικού χρόνου utebatur και επομένως εκφράζει το σύγχρονο στο παρελθόν. Έχουμε ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων: η δευτερεύουσα συγχρονίζεται με την κύρια. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο ρήμα εξάρτησης.

5.γ. auditu: Να δηλώσετε πως λειτουργεί συντακτικά η αφαιρετική του σουπίνου και να δώσετε την ίδια σημασία με εμπρόθετο γερούνδιο.

→

auditu: αφαιρετική σουπίνου, ως προσδιορισμός της ΑΝΑΦΟΡΑΣ στο incredibile.

auditu = ad audiendum (εμπρόθετη αιτιατική γερουνδίου)

5.δ. spectandum: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τον τύπο και να εκφράσετε την ίδια σημασία με δευτερεύουσα πρόταση.

→

spectandum: απρόθετη αιτιατική γερουνδιακού, ως προσδιορισμός του ΣΚΟΠΟΥ στο praebuit.

1. ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: ut spectaretur ab eis (ή ut ei spectarent eum)

2. ΑΝΑΦΟΡΙΚΟΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: qui spectaretur ab eis

5.ε. abiectis armis: Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση, εισαγόμενη με τον ιστορικό cum.

→

Cum praedones arma abiecissent

5.στ. Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset: Να μεταφέρετε στον πλάγιο λόγο την περίοδο, με εξάρτηση από τη φράση Servius scribit…

→

Servius scribit Manium Curium Dentatum maxima frugalitate usum esse, quo facilius divitias contemnere possit

5.ζ. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt: Να μετατρέψετε σε μετοχή την υπογραμμισμένη πρόταση.

→

Quo a praedonibus animadverso (αφαιρετική απόλυτη)

5.η. Cum Africanus in Literno esset: Να αντικαταστήσετε τον τοπικό προσδιορισμό με τα ακόλουθα: Ephesus, Italia, Athenae, urbs Roma, domus.

→

in Literno: στάση σε τόπο

Ephesi (απρόθετη γενική, κύριο όνομα πόλης)

in Italia (εμπρόθετη αφαιρετική)

Athenis (απρόθετη αφαιρετική, κύριο όνομα πόλης)

in urbe Roma (εμπρόθετη αφαιρετική)

domi (απρόθετη γενική)

λατινικά γ΄ λυκείου

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

Οι αγανακτισμένοι μιλάνε αρχαία ελληνικά.

Τα αρχαία ελληνικά αποτελούν τη «διεθνή γλώσσα» των αγανακτισμένων. Οταν όλες οι άλλες μορφές επικοινωνίας αποτυγχάνουν, οι αδικούντες στρέφονται στον αρχαίο ελληνικό λόγο, της χώρας που γέννησε τη δημοκρατία και τη λογική σκέψη.

Τον ορθολογισμό και τη λογική επικαλούνται γάλλοι φοιτητές που αποφάσισαν να στείλουν στον υπουργό Παιδείας της χώρας τους κ. Ξαβιέ Νταρκός επιστολή γραμμένη στα αρχαία ελληνικά αντί των γαλλικών με την υποσημείωση«Αφού δεν καταλαβαίνετε γαλλικά, σας γράφουμε στα ελληνικά»!

Πρόκειται βέβαια για ένα χαριτολόγημα των αρχαιοελληνιστών στο γαλλικό πανεπιστήμιο Παρίσι 5, οι οποίοι διάλεξαν τον τρόπο αυτόν για να τραβήξουν την προσοχή της γαλλικής κυβέρνησης. Όπως τονίζουν στην επιστολή, με το πνεύμα του κειμένου τους δεν θα μπορούσαν παρά να συμφωνήσουν οΠλάτων και οΔημοσθένης.

Oι φοιτητές αλλά και οι καθηγητές πολλών πανεπιστημίων της Γαλλίας βρίσκονται σε κινητοποιήσεις που έχουν ήδη περάσει τους τρεις μήνες, αντιδρώντας στον νέο νόμο για τη μεταρρύθμιση των πανεπιστημίων και το νέο καθεστώς εργασίας των εκπαιδευτικών-ερευνητών. Στη γαλλική πρωτεύουσα οι περισσότερες πανεπιστημιακές σχολές είναι υπό κατάληψη και πολλοί καθηγητές προτείνουν εναλλακτικά μαθήματα εκτός των κατειλημμένων σχολών. Οι προβληματισμοί των γάλλων πανεπιστημιακών έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τα θέματα που απασχολούν τα πανεπιστήμια της χώρας μας, καθώς στη Γαλλία η πλήρης αυτονομία των ΑΕΙ της χώρας έχει γίνει ήδη πραγματικότητα και μάλιστα χωρίς να αφήσει θετικές εντυπώσεις. Καθηγητές και φοιτητές αντιδρούν στον νέο νόμο που έχει δώσει υπερεξουσίες στους πρυτάνεις των ΑΕΙ, οι οποίοι λειτουργούν πλέον ως «μάνατζερ» με εξουσίες πρόσληψης προσωπικού, ρύθμισης του εργασιακού καθεστώτος και των μισθών τους, ένταξης εργαζομένων σε καθεστώς ιδιωτικού δικαίου αν το θέλουν κ.ά. Παράλληλα με τον ίδιο νόμο έχουν ουσιαστικά αυξηθεί μαζί με την πρακτική άσκηση τα έτη σπουδών των φοιτητών στα παιδαγωγικά τμήματα, οι οποίοι θα πρέπει να περιμένουν πέντε έτη προτού πάρουν την άδεια εξάσκησης του επαγγέλματός τους.
Στο πνεύμα αυτό, οι φοιτητές του πανεπιστημίου Παρίσι 5 έστειλαν στον υπουργό Παιδείας επιστολή στα αρχαία ελληνικά, στην οποία αναφέρουν χαρακτηριστικά:
«Αγανακτούμε γιατί εμείς μιλάμε και εσύ δεν ακούς».
Και τον καλούν να δείξει σωφροσύνη. Οι φοιτητές ζητούν από τον κ. Νταρκός να προτείνει νέο νόμο για την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας, ξεκαθαρίζοντας ότι οι διατάξεις του θα πρέπει να είναι δίκαιες.

ΠΗΓΗ: www.tovima.gr

ΕΚΘΕΣΗ ΛΥΚΕΙΟΥ

Έκφραση - Έκθεση γ΄ λυκείου

α. θεωρία

β. διαγραμματική παρουσίαση των εννοιών:

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ, ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ, ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ, ΜΕΣΣΙΑΝΙΣΜΟΣ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ, ΕΡΓΑΣΙΑ …

Ολόκληρο το αρχείο στο ιστολόγιο: www.spoudasterion.blogspot.com

Νεοελληνική γλώσσα γ΄ λυκείου: στοιχεία θεωρίας

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΗΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Απαντήσεις στις παρατηρήσεις γραμματικής & συντακτικού του διαγωνίσματος λατινικών της 5 - 5 - 2009

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ:

Iulia, Augusti filia, matūre habēre coeperat canos, quos legere secrēte solēbat. Hac re audīta Augustus voluit filiam deterrēre quominus id faceret. Eo consilio aliquando repente intervēnit oppresitque ornatrīces. Etsi super vestem eārum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulāvit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis.

Philosophi mundum censent regi numine deōrum; eum esse putant quasi commūnem urbem et civitatem hominum et deōrum, et unum quemque nostrum eius mundi esse partem; ex quo illud natūrā consequitur, ut commūnem utilitātem nostrae anteponāmus.

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

1. Να μεταφράσετε τα αποσπάσματα.

2.α. Να γράψετε τους ζητούμενους ονοματικούς & αντωνυμικούς τύπους:

quos: ίδια πτώση άλλου αριθμού→ quem

Hac re: ονομαστική πληθυντικού αριθμού→ hae res

Eo consilio: αιτιατική πληθυντικού αριθμού→ ea consilia

ornatrīces: γενική πληθυντικού αριθμού→ ornatricum

aliis sermonibus: γενική ενικού αριθμού → alius sermonis

tempus: ονομαστική πληθυντικού αριθμού→ tempora

mundum: ίδια πτώση άλλου αριθμού→ mundos

numine: κλητική πληθυντικού αριθμού→ numina

deōrum: κλητική ενικού αριθμού→ dee, dive, deus

commūnem urbem: αφαιρετική ενικού αριθμού→ communi urbe

partem: αιτιατική πληθυντικού αριθμού→ partes, partis

nostrae : ίδιο τύπο στο β΄ πρόσωπο→ vestrae

2.β. matūre: Να γράψετε τα παραθετικά του επιρρήματος και να κλίνετε το συγκριτικό βαθμό του ουδετέρου γένους του αντίστοιχου επιθέτου στον ενικό αριθμό .

→ mature, maturius, maturissime + maturrime

3.α. voluit: Να δώσετε τους ζητούμενους τύπους

α) οριστική ενεστώτα

→ volo,vis,vult,volumus,vultis,volunt

β) το α΄ ενικό υποτακτικής σε ενεστώτα & παρατατικό

→ velim, velles

γ) τη μετοχή ενεστώτα ( ονομαστική ενικού αριθμού αρσενικού γένους)

→ (volens) cupiens

3.β. consequitur: Να γράψετε το ίδιο πρόσωπο υποτακτικής όλων των χρόνων.

ΕΝΣΤ.: consequatur

ΠΑΡΑΤ.: consequeretur

ΜΕΛΛ.: consecuturum sit

ΠΡΚΜ.: consecutum sit

ΥΠΕΡΣ.: consecutum esset

ΣΥΝΤ.ΜΕΛΛ.: -

3.γ. Να γράψετε τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους:

coeperat: ίδιο τύπο σε μέλλοντα

→ incipiat

solēbat : ίδιο τύπο σε συντελεσμένο μέλλοντα

→ solitus erit

audīta: απαρέμφατο μέλλοντα ( ίδιας φωνής)

→ auditum iri

faceret: ίδιο τύπο στη μέση φωνή

→ fieret

oppresit(que): ίδιο τύπο σε ενεστώτα

→ oprimit

vidisse : ίδιο τύπο σε μέλλοντα ( να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)

→ visurum esse

induxit: β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα

→ induc

regi: ίδιο τύπο σε παρακείμενο (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)

→ rectum esse

esse: ίδιο τύπο σε μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)

→ fore & futurum esse

anteponāmus: ίδιο τύπο σε παρατατικό

→ anteponeremus

4.α. Hac re audīta: Να αναλύσετε την μετοχή σε δευτερεύουσα χρονική εισαγόμενη με τον ιστορικό cum.

→ cum Augustus hanc rem audivisset

4.β. quominus id faceret | donec induxit mentionem aetatis | ut commūnem utilitātem nostrae anteponāmus: Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις.

→

quominus id faceret: Δευτερεύουσα ουσιαστική πρόταση του quominus. Εισάγεται με το quominus διότι εξαρτάται από το deterrēre (που σημαίνει εμποδίζω). Εκφέρεται με υποτακτική (faceret) διότι εκφράζει την πρόθεση του υποκειμένου του ρήματος εξάρτησης. Ειδικότερα με υποτακτική χρόνου παρατατικού, διότι εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (voluit deterrēre: απαρέμφατο εξαρτώμενο από ιστορικό χρόνο) και εκφράζει το σύγχρονο στο παρελθόν. Έχουμε ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων: η δευτερεύουσα πρόταση συγχρονίζεται με την κύρια. Λειτουργεί ως έμμεσο αντικείμενο στο deterrēre.

donec induxit mentionem aetatis: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση. Εισάγεται με το σύνδεσμο donec διότι εκφράζει το υστερόχρονο. Εκφέρεται με οριστική (induxit) διότι το περιεχόμενό της ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη και δηλώνει το πραγματικό στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα εξάρτησης (extraxit)

ut commūnem utilitātem nostrae anteponāmus: Δευτερεύουσα ουσιαστική συμπερασματική πρόταση. Εισάγεται με το ut διότι είναι καταφατική. Εκφέρεται με υποτακτική (anteponāmus) διότι εκφράζει υποκειμενικό συμπέρασμα. Ειδικότερα με υποτακτική χρόνου ενεστώτα, διότι εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (consequitur) και εκφράζει το σύγχρονο στο παρόν. Έχουμε ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων: η δευτερεύουσα πρόταση συγχρονίζεται με την κύρια. Λειτουργεί ως επεξήγηση στο illud.

4.γ. Philosophi mundum censent regi numine deōrum: Να μετατρέψετε το παθητικό απαρέμφατο σε ενεργητικό επιφέροντας τις απαραίτητες αλλαγές στην πρόταση.

→ Philosophi mundum censent regere numen deōrum

4.δ. - Hac re audīta Augustus voluit filiam deterrēre quominus id faceret: Να μεταφέρετε την περίοδο στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση από τη φράση Servius scribit…

→ Servius scribit illa re audīta Augustum voluisse filiam deterrēre quominus id faciat

- eum esse putant quasi commūnem urbem et civitatem hominum et deōrum, et unum quemque nostrum eius mundi esse partem: Να αναγνωρίσετε τον υπάρχοντα πλάγιο λόγο και να τον μεταφέρετε στον ευθύ.

→

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ:

Έχουμε πλάγιο λόγο κρίσεως, δηλ. ειδικό απαρέμφατο (esse) εξαρτώμενο από δοξαστικό ρήμα (putant).

Θα τον αποπλαγιάσουμε μετατρέποντας το ειδικό απαρέμφατο σε κύρια πρόταση κρίσεως, εκφερόμενη με έγκλιση οριστική.

ΑΠΟΠΛΑΓΙΑΣΜΟΣ:

is est quasi commūnis urbs et civitas hominum et deōrum, et unus quisque nostrum eius mundi est pars

4.ε. Να αναγνωρίσετε τη συντακτική λειτουργία των λέξεων:

→

filia (παράθεση στο Iulia )

filiam (άμεσο αντικείμενο στο deterrēre )

consilio (αφαιρετική του τρόπου στο intervēnit )

eos (αντικείμενο στο vidisse)

aetatis (γενική αντικειμενική στο mentionem)

deōrum (γενική υποκειμενική στο numine)

eum (υποκείμενο στο ειδικό απαρέμφατο esse σε αιτιατική λόγω ετεροπροσωπίας)

nostrum (γενική διαιρετική στο unum quemque)

partem (κατηγορούμενο στο unum quemque από το συνδετικό esse)

Απαντήσεις στις παρατηρήσεις γραμματικής & συντακτικού του διαγωνίσματος λατινικών της 23 – 4 - 2009

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Cum omnes recentem esse dixissent, "Atqui ante tertium diem" inquit "scitote decerptam esse Carthagine. Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis.

Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat "Oleum et operam perdidi". Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: " Domi satis salutationum talium audio".

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

1. Nα μεταφράσετε τα αποσπάσματα.

2.α. Να γράψετε τους ζητούμενους ονοματικούς τύπους:

diem: δοτική πληθυντικού αριθμού → diebus

muris: αιτιατική πληθυντικού αριθμού → muros

periculum: κλητική πληθυντικού αριθμού→ pericula

urbis: αιτιατική πληθυντικού αριθμού→ urbes + urbis

exemplum: ονομαστική πληθυντικού αριθμού→ exempla

corvum: αιτιατική πληθυντικού αριθμού→ corvos

avis: αφαιρετική ενικού αριθμού→ ave + avi

salutationum: δοτική ενικού αριθμού→ salutationi

2.β. Να γράψετε τους ζητούμενους αντωνυμικούς τύπους:

Neminem: αιτιατική πληθυντικού αριθμού στα τρία γένη της αντίστοιχης επιθετικής.

→ nullos , nullas, nulla

eum: ονομαστική πληθυντικού αριθμού στα τρία γένη

→ eii/ii/i, eae, ea

quae: αιτιατική ενικού αριθμού στα τρία γένη

→ quem, quam, quod

vobis: γενική πληθυντικού αριθμού

→ vestri + vestrum

3. Να γράψετε τα παραθετικά των επιθέτων και των επιρρημάτων:

recentem→ recentiorem , recentissimam

prope→ propius, proxime

nimia → magis nimia, maxime nimia

Diu → diutius, diutissime

satis → satius, -

4.α. confidere: Να γράψετε όλους τους ονοματικούς τύπους.

ΜΕΤΟΧΕΣ:

ΕΝΕΣΤΩΤΑ confidens, confidens, confidens

ΜΕΛΛΟΝΤΑ confisurus, -a, -um

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ confisus, -a, -um

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ:

ΕΝΕΣΤΩΤΑ confidere

ΜΕΛΛΟΝΤΑ confisurum,-am,-um esse | confisuros, -as, -a esse

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ confisum,-am,-um esse | confisos, -as, -a esse

ΣΥΝΤ.ΜΕΛΛΟΝΤΑ confisum, -am, -um fore | confisos, -as, -a fore

ΣΟΥΠΙΝΟ:

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ confisum

ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ confisu

ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ:

ΓΕΝΙΚΗ confidendi

ΔΟΤΙΚΗ confidendo

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ confidendum

ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ confidendo

ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ: confidendus, -a, -um

4.β. Να γράψετε τους ζητούμενους ρηματικούς τύπους:

dixissent: β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα, ίδιας φωνής→ dic

decerptam esse: ίδιο τύπο σε μέλλοντα→ decerptum iri

cavete: αφαιρετική σουπίνου→ cautu

tutamini: ίδια έγκλιση, στο β΄ ενικό μέλλοντα→ tutator

deponite: β΄ πληθυντικό υποτακτικής παρακειμένου, ίδιας φωνής→ deposueritis

credideritis: ίδιο τύπο σε ενεστώτα→ credatis

consulturum esse: ίδιο τύπο σε παρακείμενο→ consuluisse

doceret: ίδιο τύπο σε μέλλοντα→ docturus sit

solebat: ίδιο τύπο σε υπερσυντέλικο→ solitus erat

didicit: ίδιο τύπο σε ενεστώτα→ discit

Audita: απαρέμφατο μέλλοντα, ίδιας φωνής→ auditum iri

attulit : β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα μέσης φωνής→ afferris

4.α. «Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis»: Να αποπλαγιάσετε τον υποθετικό λόγο, να αναφέρετε το είδος του και να τον μετατρέψετε στο είδος του μη πραγματικού με την υπόθεση στο παρελθόν και την απόδοση στο παρόν.

→

α) ΑΠΟΠΛΑΓΙΑΣΜΟΣ

ΥΠΟΘΕΣΗ: nisi vos ipsi patriae consulueritis (οριστική συντελεσμένου μέλλοντα)

ΑΠΟΔΟΣΗ: nemo patriae consulet (οριστική μέλλοντα)

Έχουμε το είδος της ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ

β) ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΟΥ ΜΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ (με υπόθεση στο παρελθόν & απόδοση στο παρόν)

ΥΠΟΘΕΣΗ: nisi vos ipsi patriae consuluissetis (υποτακτική υπερσυντελίκου)

ΑΠΟΔΟΣΗ: nemo patriae consuleret (υποτακτική παρατατικού)

4.β. ante tertium diem: Να αναγνωρίσετε το είδος του ante και δώσετε την ισοδύναμη σύνταξη.

→

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ: είναι πρόθεση διότι συντάσσεται με αιτιατική και έχουμε εμπρόθετο προσδιορισμό του χρόνου

ΙΣΟΔΥΝΑΜΗ ΕΚΦΡΑΣΗ: tertio ante die (το μετατρέπω σε χρονικό επίρρημα και το συντάσσω με αφαιρετική του ποσού)

4.γ. tutamini, nolite confidere: Να γράψετε για το πρώτο την απαγόρευση και με τους δύο τρόπους, ενώ για το δεύτερο να δώσετε τον εναλλακτικό τρόπο απαγόρευσης.

→

Nolite tutari & ne tutati sitis

Ne confisi sitis

4.δ. " Domi satis salutationum talium audio": Να μεταφέρετε την πρόταση στον πλάγιο λόγο εξαρτώντας την από την προηγούμενη πρόταση.

→

Audita salutatione Caesar dixit se domi satis salutationum talium audire [1]

4.ε. quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat: Να μετατρέψετε την πρώτη πρόταση σε μετοχή και κατόπιν να τοποθετήσετε τη μετοχή με (τα συνακόλουθά της) μέσα στην άλλη πρόταση.

→

Ave (ή avi) non respondente [2] sutor dicere solebat

(η μετοχή που προκύπτει είναι αφαιρετική απόλυτη, καθώς το υποκείμενό της είναι διαφορετικό από το ρήμα της κυρίας πρότασης)

4.στ. Audita salutatione: Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση, εισαγόμενη με τον ιστορικό cum.

→

Cum Caesar salutationem audivisset [3]

---

[1] Για τον πλάγιο λόγο βλ. το σχετικό αρχείο θεωρίας στο http://philomusos.blogspot.com/2009/04/blog-post_17.html

[2] Για τον τρόπο που μια πρόταση μετατρέπεται σε μετοχή βλ. το σχετικό αρχείο θεωρίας στο http://philomusos.blogspot.com/2009/04/blog-post_888.html

[3] Για τον τρόπο ανάλυσης μιας αφαιρετικής απόλυτης χρονικής μετοχής σε αντίστοιχο είδος δευτερεύουσας πρότασης βλ. το σχετικό αρχείο θεωρίας στο http://philomusos.blogspot.com/2009/04/blog-post_438.html