εργαστήρι μάθησης και πολιτισμού: 24 Μαΐ 2009

Σάββατο 30 Μαΐου 2009

Λίγα λόγια για τη Διδώ Σωτηρίου

Μεγαλύτερη αδελφή της Έλλης Παππά, γεννήθηκε στο Αϊδίνιο της Μικράς Ασίας και το 1919 η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη. Ήρθε πρόσφυγας στον Πειραιά και κατόπιν στην Αθήνα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, όπου και σπούδασε, συνεχίζοντας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Το 1936 άρχισε να εργάζεται σαν δημοσιογράφος σε διάφορα έντυπα, ενώ το 1944 έγινε αρχισυντάκτρια της εφημερίδας Ριζοσπάστης. Μετά τον Εμφύλιο συνεργάστηκε με το περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης και την εφημερίδα Αυγή.Το πρώτο της μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1959. Τα έργα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Το μυθιστόρημά της Ματωμένα χώματα έχει κυκλοφορήσει σε 250.000 περίπου αντίτυπα.

Το 2001 η Εταιρία Ελλήνων Συγγραφέων καθιέρωσε προς τιμήν της το βραβείο "Διδώ Σωτηρίου, το οποίο απονέμεται "σε ξένο ή έλληνα συγγραφέα που με τη γραφή του αναδεικνύει την επικοινωνία των λαών και των πολιτισμών μέσα από την πολιτισμική διαφορετικότητα".

Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki

_______

__________

Σαν σήμερα... (από το ιστορικό αρχείο της ΕΡΤ)

30 Μαϊου

το 1416... η Καθολική Εκκλησία στέλνει στην πυρά το θεολόγο Τζερόμ της Πράγας ως αιρετικό.

το 1431... στη Ρουέν της Γαλλίας καίγεται στην πυρά η 19χρονη Ιωάννα της Λορένης από τους Άγγλους.
το 1574... ο Χένρυ ο Γ' γίνεται βασιλιάς της Γαλλίας την οποία θα κυβερνήσει μέχρι το 1589.
το 1588... αποπλέει και το τελευταίο πλοίο της Ισπανικής Αρμάδας για τη θάλασσα της Μάγχης.
το 1593... σκοτώνεται ο Βρετανός δραματουργός, ποιητής και μεταφραστής της Ελισαβετιανής περιόδου, ο Κρίστοφερ Μαρλό κατά τη διάρκεια άγριας συμπλοκής σε ταβέρνα.
το 1640... πεθαίνει ο Φλαμανδός ζωγράφος του μπαρόκ, Πήτερ Πωλ Ρούμπενς.
το 1672... γεννιέται ο Μέγας Πέτρος , τσάρος της Ρωσίας.
το 1778... πεθαίνει ο Γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος του Γαλλικού Διαφωτισμού, Βολτέρος, κατά κόσμον Φρανσουά Μαρί Αρουέ.
το 1783... η εφημερίδα Pennsylvania Evening Post and Daily Advertiser, είναι η πρώτη καθημερινή εφημερίδα, που κυκλοφορεί στις ΗΠΑ.
το 1806... ο Άντριου Τζάκσον, 7ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, σκοτώνει σε μονομαχία έναν άνδρα επειδή κατηγόρησε τη γυναίκα του για διγαμία.
το 1814... γεννιέται ο Ρώσος θεωρητικός του αναρχισμού, Μιχαήλ Μπακούνιν
το 1814... υπογράφεται η πρώτη συνθήκη του Παρισιού σύμφωνα με την οποία η Γαλλία επιστρέφει στα εδαφικά όρια, που είχε το 1792. Την ίδια μέρα ο Ναπολέων ο πρώτος εξορίζεται στο νησί Έλμπα στην Τοσκάνη της Ελβετίας.
το 1826... πεθαίνει στο Ναύπλιο ο Παλαιών Πατρών Γερμανός.
το 1868... γιορτάζεται για πρώτη φορά στις ΗΠΑ η Μέρα των Πεσόντων, η οποία είναι αφιερωμένη στη μνήμη των στρατιωτών, που έπεσαν στο πεδίο της μάχης για την πατρίδα. Η αργία αυτή καθιερώθηκε από τον στρατηγό Τζον Λόγκαν.
το 1876... ο Οθωμανός Σουλτάνος Αμνπντούλ Αζίζ εκθρονίζεται από τον ανιψιό του, Μουράτ Ε΄, ο οποίος τον διαδέχεται στην διοίκηση της αυτοκρατορίας.
το 1883... η φήμη ότι, η γέφυρα του Μπρούκλιν στη Νέα Υόρκη κινδυνεύει να καταρρεύσει προκαλεί αφηνιασμένη έξοδο κατά την οποία σκοτώνονται 12 άτομα.
το 1896... γεννιέται ένα από τα κορυφαία ονόματα του Χόλυγουντ, ο Αμερικανός σκηνοθέτης, Χάουαρντ Χωκς. Από τα πιο γνωστά του έργα "Ο Μεγάλος Ύπνος", "Οι άνδρες προτιμούν τις ξανθές" το "Ρίο Μπράβο".
το 1896... καταγράφεται το πρώτο αυτοκινητιστικό ατύχημα. Ο Χένρι Γουέλς συγκρούεται με ποδήλατο.
το 1897... διοργανώνονται από τον Πανελλήνιο οι πρώτοι αγώνες, που περιλαμβάνουν στίβο, πάλη, ξιφασκία και άρση βαρών στο γυμναστήριο του Φωκιανού στο Ζάππειο. Οι αγώνες διαρκούν δυο ημέρες.
το 1900... μετά από μια θυελλώδη επιχείρηση, κατά τη διάρκεια του πολέμου των Μπόερς ο βρετανικός στρατός εισέρχεται θριαμβευτής στο Γιοχάνεσμπουργκ της Ν.Αφρικής.
το 1901... γεννιέται η Αμερικανίδα ηθοποιός και συγγραφέας, Κορνήλια Ότις Σκίνερ, που έμεινε ιδιαίτερα γνωστή για τη μοναδική ερμηνεία των θεατρικών μονολόγων, που συνέγραφε η ίδια.
το 1908... γεννιέται ο Αμερικανός Μέλβιν Τζερόμ Μπλαν, που δάνεισε τη φωνή του σε μερικά από τα πιο διάσημα καρτούν των κινηματογραφικών στούντιο Γουόρνερ Μπρος και Χάνα-Μπαρμπέρα, όπως ο Μπαγκς Μπάνι, ο Πόρκι Πιγκ, ο Ντάφι Ντακ και ο Μπάρνι Ραμπλ.
το 1908... γεννιέται ο διάσημος Αμερικανός μουσικός της τζαζ, Μπένυ Γκουντμαν. Λόγω της καλλιτεχνικής του δεινότητας ο Γκούντμαν απέκτησε τους "τίτλους" του "Βασιλιά του Σουίνγκ" και του "Πατριάρχη του κλαρινέτου".
το 1909... ο κόμης Ζέπελιν καλύπτει απόσταση 400 μιλίων, πετώντας επί 22 ώρες.
το 1910... νέα επεισόδια σημειώνονται εναντίον των Ελλήνων της Σμύρνης από τους Τούρκους.
το 1911... αγωνιστικά αυτοκίνητα παίρνουν θέση για πρώτη φορά στην πίστα της Ινδιανάπολης για το ομώνυμο γκραν πρι. Νικητής, ο Ρέι Χάρουν, που πιάνει τα 120 χιλιόμετρα.
το 1912... οι Ιταλοί καταλαμβάνουν τα Δωδεκάνησα.
το 1913... με την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης ανάμεσα στην Τουρκία και στις χώρες του Βαλκανικού Συνδέσμου, στα ανάκτορα Σεν Τζέιμς του Λονδίνου, τερματίζεται επίσημα ο Βαλκανικός Πόλεμος.
το 1922... γεννιέται ο Αμερικανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, Χαλ Κλέμεντ.
το 1934... γεννιέται ο Ρώσος κοσμοναύτης, Αλεξέι Λεόνοφ, που το 1956 θα είναι ο πρώτος άνθρωπος, που θα περπατήσει στο διάστημα
το 1935... στο Πακιστάν, 26.000 είναι οι νεκροί από τον ισχυρό σεισμό που πλήττει την πόλη Κουέτα.
το 1941... οι φοιτητές Μανόλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας κατεβάζουν τη "Σβάστικα" από την Ακρόπολη.
το 1942... ιαπωνικά υποβρύχια σφυροκοπούν ναυτικές βάσεις στη Μαδαγασκάρη.
το 1942... κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μια ομάδα 1000 Βρετανών βομβιστών ξεκινά μια επίθεση 90 λεπτών κατά της Κολονίας, στη Γερμανία.
το 1942... κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου τα γερμανικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Κρήτη.
το 1949... η ΕΣΣΔ απορρίπτει την πρόταση των ηγετών της Δύσης για την ένωση των δύο τμημάτων της Γερμανίας.
το 1958... εκατοντάδες μη αναγνωρισμένα πτώματα πεσόντων στρατιωτών στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στον Πόλεμο της Κορέας θάβονται στον Τύμβο των Αγνώστων στο Εθνικό Κοιμητήριο του Άρλινγκτον στις ΗΠΑ.
το 1960... πεθαίνει ο Ρώσος συγγραφέας Μπόρις Πάστερνακ, του "Δόκτωρ Ζιβάγκο", που είχε τιμηθεί με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1958.
το 1961... δολοφονείται ο δικτάτορας της Δομινικανής Δημοκρατίας, στρατάρχης Ραφαέλ Τρουχίλο, ο οποίος θεωρείται υπεύθυνος για το θάνατο χιλιάδων Δομινικανών και Αϊτινών προσφύγων.
το 1963... ανεμοθύελλα πλήττει το Ανατολικό Πακιστάν. Ο επίσημος απολογισμός των θυμάτων της ανεμοθύελλας που πλήττει το Ανατολικό Πακιστάν ήταν 10.000.
το 1964... πεθαίνει ο Ουγγροαμερικανός φυσικός Λεό Στζιλάρντ, που είχε εργαστεί στο αμερικανικό σχέδιο Μανχάταν, την προσπάθεια των ΗΠΑ να κατασκευάσουν το πρώτο πυρηνικό όπλο.
το 1965... ξεκινάει το Eurobasket στη Μόσχα, το οποίο ολοκληρώνεται στις 10/6. Είναι το πρώτο Eurobasket που διεξάγεται σε δύο πόλεις, η προκριματική φάση (που καθιερώνεται για πρώτη φορά) στην Τιφλίδα και η τελική φάση στη Μόσχα.
το 1969... οι πρώτες γυναίκες αστυφύλακες στην Ελλάδα αναλαμβάνουν υπηρεσία.
το 1971... το αμερικανικό διαστημόπλοιο Μαρίνερ 9 ξεκινά το ταξίδι του για τον Άρη. Με την είσοδό του στην τροχιά του κόκκινου πλανήτη τον επόμενο Νοέμβριο γίνεται ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος στο σύμπαν.
το 1972... στο διεθνές αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ, στο Ισραήλ, 25 άτομα σκοτώνονται και 72 τραυματίζονται όταν μέλη της οργάνωσης ''Ιαπωνικός Κόκκινος Στρατός'' βγαίνουν από αεροσκάφος της Air France και επιτίθενται σε πλήθος περίπου 300 ατόμων με χειροβομβίδες και αυτόματα πυροβόλα, σκορπίζοντας το θάνατο.
το 1973... η Δυτική Γερμανία και η Τσεχοσλοβακία συμφωνούν να αποκαταστήσουν τις διπλωματικές σχέσεις τους μετά από 32 χρόνια.
το 1979... οι Τούρκοι αξιώνουν με ψήφισμα να γίνει τζαμί η Αγία Σοφία.
το 1981...απολιθώματα πρωτόγονων ανθρώπων ανακαλύπτονται στο σπήλαιο των Πετραλώνων.
το 1982... η Ισπανία γίνεται το 16ο μέλος του ΝΑΤΟ και είναι η πρώτη χώρα που μπαίνει στον οργανισμό μετά την είσοδο της Δυτικής Γερμανίας το 1955.
το 1983... οι ηγέτες των επτά κυριότερων δυτικών βιομηχανικών χωρών oi G-7, (Δυτικής Γερμανίας, Βρετανίας, Ιταλίας, Γαλλίας, Ιαπωνίας, Καναδά και ΗΠΑ), κατά την τριήμερη συνάντησή τους στο Γουίλιαμσπεργκ των Ηνωμένων Πολιτειών, καταλήγουν σε κοινή απόφαση για την παγκόσμια οικονομία.
το 1989... για 12 λεπτά συναντώνται ο Έλληνας πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου και ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζορτζ Μπους, ο πρεσβύτερος, στο πλαίσιο της συνόδου του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες.
το 1990... η Μαρία Χριστοφορίδου κατακτά 3 χρυσά μετάλλια στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών γυναικών στο Σεράγεβο της Γιουγκοσλαβίας.
το 1990... η πρώτη μεταμόσχευση ήπατος στην Ελλάδα γίνεται στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης και διαρκεί 5,5 ώρες.
το 1991... η Γαλλία πραγματοποιεί πυρηνική δοκιμή στην Πολυνησία, με αποτέλεσμα να εκλυθεί ενέργεια 100-130 κιλοτόνων.
το 1992... τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, εκτός Κίνας και Ζιμπάμπουε που απέχουν, ψηφίζουν υπέρ της επιβολής ολικού εμπορικού, αεροπορικού και πετρελαϊκού εμπάργκο στη Σερβία και το Μαυροβούνιο.
το 1993... πεθαίνει ο συνθέτης και μουσικός της τζαζ, Σαν Ρα.
το 1993... τα Σκόπια δεν αποδέχονται το νέο συμβιβαστικό σχέδιο των διεθνών μεσολαβητών Βανς-Όουεν, το οποίο πρότεινε το όνομα "Νέα Mακεδονία".
το 1994... η ελληνική κυβέρνηση απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση προς την Αλβανία, ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να ανακόψει τις βάρβαρες επιθέσεις κατά της ελληνικής μειονότητας.
το 1994... στις εκλογές της Ουγγαρίας, την απόλυτη πλειοψηφία κατακτούν οι Σοσιαλιστές.
το 1994... το Ισραήλ απελευθερώνει εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους, ως μέρος της συμφωνίας, που υπέγραψε με την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
το 1995... παραιτείται ο στρατηγός Λέμπεντ από το αξίωμα του διοικητή του 14ου Σώματος Στρατού στη Μολδαβία, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον ανασχηματισμό στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων.
το 1995... φοροδιαφυγή πολλών δισεκατομμυρίων δραχμών από 122 επιχειρήσεις φέρνουν στο φως οι έλεγχοι που διενεργούν τα αρμόδια όργανα του υπουργείου Οικονομικών.
το 1996... ο Βασίλης Τσιάρτας μεταγράφεται στην ισπανική Σεβίλλη υπογράφοντας 3ετές συμβόλαιο έναντι του ποσού των 500 εκατομμυρίων δρχ.
το 1996... την έκθεση του Θησαυρού των Αηδονιών εγκαινιάζει ο υπουργός Πολιτισμού Σταύρος Μπένος, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
το 1997... στη Σιέρα Λεόνε, οι πραξικοπηματίες κλείνουν τα σύνορα και απαγορεύουν όλες τις εσωτερικές και διεθνείς πτήσεις.
το 1998... η Κατερίνα Θάνου σπάει το φράγμα των 11" στα 100μ στα 14α Βαρδινογιάννεια με 10.99".
το 1998... μια σεισμική δόνηση 6,6 κλίμακας Ρίχτερ συγκλονίζει το Αφγανιστάν και σκοτώνει 5000 ανθρώπους
το 1999... ολοκληρώνεται το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ρυθμικής Γυμναστικής που διεξάγεται στην Βουδαπέστη από τις 29/5. Η Εθνική ομάδα γυναικών του ανσάμπλ (Αϊνδιλή, Χριστοδούλου, Καρυάμη, Πολάτου, Γεωργάτου) κατακτά το χρυσό στο σύνθετο με 39.799 βαθμούς καθώς και 2 ακόμα χρυσά στις 10 κορίνες (19.900 βαθμούς) και στα 2 στεφάνια & 3 κορδέλες (19.866 βαθμούς). Η αντίστοιχη ομάδα των νεανίδων κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στο ανσάμπλ (5 κορδέλες) με 18.683 βαθμούς.
το 1999... ολοκληρώνονται οι αγώνες του 20ου Επαγγελματικού Πρωταθλήματος Α' Εθνικής με τον Ολυμπιακό να παίρνει το 3ο του συνεχόμενο πρωτάθλημα υπό την καθοδήγηση του Μπάγεβιτς και τον Εθνικό να γίνεται η μόνη ομάδα στην ιστορία της Α' Εθνικής που δεν σημειώνει νίκη.
το 1999... στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κωπηλασίας, που γίνεται στο Χαζεβίνγκελ του Βελγίου, οι Βασίλης Πολυμέρος και Παναγιώτης Μηλιώτης κατακτούν την πρώτη θέση στο διπλό σκιφ στην κατηγορία ελαφρών βαρών.
το 2003... πεθαίνει ο επιτυχημένος παραγωγός δίσκων, Μίκυ Μοστ.
το 2003... σε γάμο καταλήγει το μακροχρόνιο φλερτ, των Ελληνικών Πετρελαίων και της εταιρείας Πετρόλα του ομίλου Λάτση. Η συγχώνευση χαρακτηρίζεται ως η επιχειρηματική συμφωνία της χρονιάς, καθώς ο νέος κολοσσός καλύπτει το 78% των συνολικών πωλήσεων πετρελαιοειδών προϊόντων της ελληνικής αγοράς. Έντονη η αντίδραση του Βαρδή Βαρδινογιάννη. Μιλώντας κατά τη Γενική Συνέλευση της Μοτορόιλ, κάνει λόγο για πολιτική και όχι επιχειρηματική συμφωνία.

Παρασκευή 29 Μαΐου 2009

Βρείτε τις έννοιες

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

Ετικέτες Technorati: ΕΠΕΤΕΙΑΚΑ

"ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΘΡΥΛΟΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΣ"

1. Ο ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ

Όταν μπήκαν οι Τούρκοι στην Πόλη, άγγελος Κυρίου άρπαξε το βασιλιά και τον πήγε σε μια σπηλιά βαθιά στη γη κάτω, κοντά στη Χρυσόπορτα. Εκεί μένει μαρμαρωμένος ο βασιλιάς και καρτερεί να κατεβεί ο άγγελος στη σπηλιά, να τον ξεμαρμαρώσει. Και θα σηκωθεί πάλι ο βασιλιάς και θα μπει στην Πόλη και θα διώξει τους Τούρκους ως την Κόκκινη Μηλιά.

2. Ο ΠΑΠΑΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑ-ΣΟΦΙΑΣ

Την ώρα που μπήκαν οι Τούρκοι στην Αγια-Σοφιά δεν είχε τελειώσει ακόμα η λειτουργία. Ο παπάς που έκανε τη λειτουργία πήρε αμέσως το Άγιο Δισκοπότηρο, ανέβηκε στα κατηχούμενα, εμπήκε σε μια θύρα και η θύρα έκλεισε αμέσως. Είναι θέλημα Θεού ν’ ανοίξει μόνη της η θύρα, όταν έλθει η ώρα, και θα βγει από κει ο παπάς, να τελειώσει τη λειτουργία στην Αγια-Σοφιά, όταν θα πάρουμε πίσω την Πόλη.

3. Η ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑ-ΣΟΦΙΑΣ

Την μέρα που πάρθηκε η Πόλη, έβαλαν σ’ ένα καράβι την Άγια Τράπεζα της Αγια-Σοφιάς, να την πάει στην Φραγκιά, για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων.

Εκεί όμως στη θάλασσα του Μαρμαρά άνοιξε το καράβι και η Άγια Τράπεζα εβούλιαξε στον πάτο. Στο μέρος εκείνο η θάλασσα είναι λάδι, όση θαλασσοταραχή και κύματα κι αν είναι γύρω. Και το γνωρίζουν το μέρος αυτό από τη γαλήνη, που είναι πάντα εκεί, και από την ευωδία που βγαίνει. Πολλοί μάλιστα αξιώθηκαν να την ιδούν στα βάθη της θάλασσας.

(βλ. ΓΙΟΒΑΝΗ, Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια, εκδ. 1982, τομ. 1^ος, σελ. 97).

4. ΤΑ ΨΑΡΙΑ ΤΟΥ ΜΠΑΛΟΥΚΛΗ

Την ημέρα που έπεσε η Πόλη ένας γέροντας τηγάνιζε ψάρια, και όταν του είπαν «Εάλω η Πόλις», είπε πως για να πιστέψει πως έπεσε η Πόλη, έπρεπε να βγουν τα ψάρια από το τηγάνι. Και Ω! του θαύματος, έτσι έγινε. Πότε άραγε θα ολοκληρωθεί το τηγάνισμα των ψαριών που είναι τηγανισμένα μόνο από την μία τους πλευρά;

"ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΙΑ-ΣΟΦΙΑ"

1. Ο ΘΡΗΝΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Το δημοτικό αυτό τραγούδι είναι ο παλαιότερος θρήνος για την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης. Πιθανόν να προέρχεται από την Κρήτη. Βρέθηκε σε χειρόγραφο του 15^ου αιώνα' ο τίτλος ήταν: «Ανακάλημα της Κωνσταντινούπολης». Ανήκει στη δεύτερη περίοδο (1453-1821) της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και στο ιστορικό είδος. Στην παρακάτω μορφή του δημοσιεύτηκε το 1914 από το Ν. Πολίτη στην συλλογή του «Εκλογαί από τα τραγούδια του Ελληνικού Λαού». Για την σύνθεσή του ο Ν. Πολίτης χρησιμοποίησε την παραλλαγή που δημοσίευσε ο Φωρέλ και άλλοι είκοσι τέσσερις. Όμως, μόνο ο 4^ος και 18^ος στίχος έχουν παρθεί αυτούσιοι από την εργασία του Φωριέλ.

1. Σημαίνει ο Θιός, σημαίνει η γης, σημαίνουν τα επουράνια,

σημαίνει κι η Αγιά Σοφιά, το μέγα μοναστήρι,

με τετρακόσια σήμαντρα κι εξήντα δυό καμπάνες.

Κάθε καμπάνα και παπάς, κάθε παπάς και διάκος.

Ψάλλει ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης,

κι απ’ την πολλή την ψαλμουδιά εσειόντανε οι κολόνες.

Να μπούνε στο Χειρουβικό και να ’βγει ο βασιλέας,

8. φωνή τους ήρθε εξ ουρανού κι απ’ αρχαγγέλου στόμα:

«Πάψατε το Χερουβικό κι ας χαμηλώσουν τ’ άγια,

παπάδες πάρτε τα ιερά, και σεις κεριά σβηστήτε,

γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψη.

Μόν’ στείλτε λόγο στη Φραγκιά, να ’ρθούν τρία καράβια,

το ’να να πάρει το Σταυρό και τ’ άλλο το Βαγγέλιο,

το τρίτο το καλύτερο, την Άγια Τράπεζά μας,

μη μας την πάρουν τα σκυλιά και μας τη μαγαρίσουν».

16. Η Δέσποινα ταράχτηκε και δάκρυσαν οι εικόνες.

«Σώπασε, κυρά Δέσποινα, και μη πολυδακρύζης,

πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας είναι».

(ΓΙΟΒΑΝΗ, Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια, εκδ. 1982, τομ. 1ος σελ. 95-96)

2. ΑΛΩΣΙΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

Ένι του κόσμου χαλασμός και συντελειά μεγάλη,

συντελεσμός των Χριστιανών, των ταπεινών Ρωμαίων'

όμως ας το θλίβουν πολλά και τα γένη Λατίνων

δια τούτο που συνέβηκε βασιλείαν Ρωμαίων,

διότ’ ήτον σπίτιν ολωνών, Ρωμαίων και Λατίνων

η πόλις η κακότυχος και ο βασιλεύς ομάδιν.

Πούναι λοιπόν τα λείψανα, που οι αγίαι εικόνες,

η οδηγήτρια η κυρά, η δέσποινα του κόσμου;

Λέγουσιν αναλήφθησαν στον ουρανό απάνω

τα λείψανα τα άγια και του Χριστού τα πάθη,

οι άγγελοι τα πήρασιν εμπρός εις τον δεσπότην...

Που είν’ τα μοναστήρια, που η ορθοδοξία;

αφήκες, εξαπόλυκες, πανύμνητε, τον κόσμον;

Τις είδεν η τις ήκουσεν ποτέ του τέτοιον πράμα,

οι ασεβείς να πάρουσι το σπίτι των αγίων,

να σε δοξάζουν, Κύριε, οι Τούρκοι σοδομίτες;

Θεέ μου, πως απόμεινες την τόσην ανομίαν

και πως το καταδέχθηκες, δύναμις των αγγέλων;

Εχάθησαν οι χριστιανοί' Θεέ πως το απομένεις;

Μηδέ κατηγορήσετε τον βασιλεάν, αυθέντες,

ουδέ τους άρχοντας αυτού, ουδέ τους στρατιώτας,

μικρούς μεγάλους ή πτωχούς, πλουσίους, ανδρειωμένους.

Το θάρρος οπού ήλπιζαν οι χριστιανοί στην πόλιν

ήτον στον αγιώτατον πάπαν τε της Ρώμης

και εις τους ρηγάδες της φραγκιάς των αυθεντών των όλων,

δουκάδες, κούντους, πρίγκιπες και τα κουμούνια όλα

μετά του βασιλέως τε του της Αλαμανίας...

Εκείν’ η μέρα σκοτείνή, αστραποκαϊμένη,

της Τρίτης της ασβολερής, της μαυρογελασμένης,

της θεοκαρβουνόκαυτης, πουμπαρδοχαλασμένης,

έχασε η μάννα το παιδίν και το παιδίν την μάνναν,

και των κυρούδων τα παιδιά υπάν ασβολωμένα,

δεμέν’ από τον τράχηλον και το ουαί φωνάζουν

με την τρομάραν την πολλήν, με θρήνισμόν καρδίας.

Τρέμουν ως φυλλοκάλαμον εξετραχηλισμένα,

γυμνά, χωρίς πουκάμισον, εξάγκωνα δεμένα,

βλέπουν επρός και πίσω των, μη να δουν τους γονείς των,

και βλέπουν τους πατέρες των εξάγκωνα δεμένους.

Ο κύρης βλέπει το παιδίν και το παιδίν τον κύρην,

άφωνοι, δίχως ομιλίαν, διαβαίνουν το μαγκούριν.

Οι μάνες οι ταλαίπωρες υπάν ξεγυμνωμένες,

της πόλης οι πολίτισσες εξανασκεπασμένες,

πλούσιες πτωχές ανάκατα, με το σκοινί δεμένες,

της πόλης οι ευγενικές, οι αστραποκαϊμένες.

Ο αδελφός τον αδελφόν βλέπει σιδηρωμένον,

θωρούν και τον πατέρα των με άλυσον δεμένον,

και δυ’ αδερφάδες εύμορφες, πολλά ωραιωμένες,

εντροπιασμένα επήγαιναν με το σχοινίν δεμένες.

(ΓΙΟΒΑΝΗ, Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια, εκδ. 1982, τομ. 13^ος, σελ. 67)

3. ΠΑΡΘΕΝ Η ΡΩΜΑΝΙΑ

(του Πόντου)

(Πρόλογος, χωρίς ρυθμό)

Ένα πουλίν, καλό πουλίν, εβγαίν’ από την Πόλιν,

ουδέν σ’ αμπέλια κόνεψεν, ουδέν στα περιβόλιαν,

επήγεν και εκόνεψεν, σ’ Αγιά-Σοφιάς την πόρταν.

Έδειξεν τ’ έναν το φτερόν, στο αίμα βουτεμένον,

και σ’ άλλον το φτερόν μαθέ, χαρτίν βαστά γραμμένον,

ατό, κανείς κι αναγνώθ’, κάνεις και ξέρ’ντο λέγει,

μηδέ κι ο Πατριάρχης μου, μ’ όλους τους πουπάδες.

Κ’ ένα παιδίν, καλόν παιδίν, πάει κι αναγνώθει,

σίντα αναγνώθει, σίντα κλαίει, σίντα κλούει την καρδίαν:

- Να ηλί εμάς, να βάι εμάς, πάρθεν η Ρωμανίαν,

(αρχίζει ο ρυθμός)

να ηλί εμάς, να βάι εμάς, οι Τούρκοι τη Πόλη επέραν, (δις)

επέραν το βασιλοσκάν και ένα, ένα παιδία (δις)

μοιρολογούν τα εγκλησίας, κλαίγνε τα μοναστήρια, (δις)

κι α’ για δές το Χρυσόστομον, κλαίγνει δε’γνο μη ’σκάτε (δις)

μην κλαίς Άη-Γιάννε μου, και δε’γνο μη ’σκάσε (δις)

η Ρωμανίαν επέρασεν, η Ρωμανίαν επάρθεν. (δις)

(συνεχής αλλαγή του ρυθμού)

Η Ρωμανία κι αν πέρασεν ανθεί και φέρει κι άλλο. (τετράκις) <

4. ΤΟ ΠΑΡΣΙΜΟ ΤΗ ΠΟΛΗΣ

(του Πόντου)

Απ’ ουρανού κλειδίν έρθεν’ς σ’ Αγί’ Σοφιάς την πόρταν.

Χρόνους έρθαν κ’ επέρασαν, καιροί έρθαν κ’ εδέβαν,

’νεσπάλθεν το κλειδίν αθες, κ’ επέμ’νεν κλειδωμένον.

Θελ’ απ’ ουρανού μάστοραν κι από την γήν αργάτεν.

(ΓΙΟΒΑΝΗ, Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια, εκδ. 1982, τομ. 1^ος, σελ. 95)

5. ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ

Στην Αγια-Σοφιά αγνάντια

βλέπω τα ευζωνάκια.

Τα ευζωνάκια τα καημένα

μες στους ήλιους μαυρισμένα,

κλέφτικο χορό χορεύουν

και τ’ αντίπερα αγναντεύουν.

Κι αγναντεύοντας την Πόλη

τραγουδούν και λένε:

«Πάλι θα γένει δικιά μας

να η μεγάλη εκκλησιά μας.

Τούτα είν’ οι χρυσοί της θόλοι

αχ κατακαημένη Πόλη.

Στην κυρά την δέσποινά μας

πες να μην λυπάται,

στις εικόνες να μην κλαίνε

τα ευζωνάκια μας το λένε».

Κι ο παπάς που είναι κρυμμένος

μέσα στ’ άγιο βήμα,

τα ευζωνάκια δεν θ’ αργήσει

να βγει να τα κοινωνήσει,

και σε λίγο βγαίνουν τ’ Άγια

μέσα σε μυρτιές και βάγια.

ΠΗΓΗ: http://www.panellines.gr

__________________________

"ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ"

Κείμενα - Μαρτυρίες

"Εάλω η Πόλις..."

Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, "Απόδειξις ιστοριών"

.... Οι Ελληνες μόλις διέτρεξε η φήμη πως έπεσε η Πόλη, άλλοι άρχισαν να τρέχουν προς το λιμάνι στα πλοία των Βενετσιάνων και των Γενοβέζων και καθώς ορμούσαν πολλοί πάνω στα πλοία βιαστικά και με ακαταστασία χάνονταν, γιατί βούλιαζαν τα πλοία. Και έγινε εκείνο που συνήθως γίνεται σε τέτοιες καταστάσεις. Με θόρυβο, φωνές και χωρίς καμιά τάξη έτρεχαν να σωθεί ο καθένας μέσα σε σύγχυση...

.... Ένα μεγάλο πλήθος άνδρες και γυναίκες, που όλο και μεγάλωνε από τους κυνηγημένους, στράφηκε προς τον πιο μεγάλο ναό της Πόλης, που ονομάζεται Αγια Σοφιά. Μαζεύτηκαν εδώ άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Σε λίγο όμως πιάστηκαν από τους Τούρκους χωρίς αντίσταση. Πολλοί άνδρες σκοτώθηκαν μέσα στο ναό από τους Τούρκους. Αλλοι πάλι σ' άλλα μέρη της Πόλης πήραν τους δρόμους χωρίς να ξέρουν για που. Σε λίγο άλλοι σκοτώθηκαν, άλλοι πιάστηκαν και πολλοί όμως από τους Ελληνες φάνηκαν γενναίοι° αντιστάθηκαν και σκοτώθηκαν, για να μη δουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους σκλάβους.

Σε όλη την Πόλη τίποτε άλλο δεν έβλεπες παρά αυτούς που σκότωναν και αυτούς που σκοτώνονταν° αυτούς που κυνηγούσαν και κείνους που έφευγαν".

Βαρβερινός κώδικας, κείμενο από το πρωτότυπο

"Η κακή τύχη ηθέλησε και ελαβώθη ο καπετάνιος Γιουστουνιάς [Ιουστινιάνης] με μια σαϊτέα εις τα σαγόνια και έτρεχε το αίμα εισέ όλο του το κορμί, και εσκιάχθη να μην αποθάνη, και δεν εμίλησε λόγον να βάλη άλλον εις τον τόπον του, μόνε άφησε τον πόλεμον και έφυγε κρυφά, δια να μη τζακιστούνε οι σύντροφοί του. Και εμπήκαν οι εχθροί μέσα. Οπού αν ήθελε αφήσει άλλον εις τον τόπον του, δεν ηθέλανε εμπή, οι εχθροί και ήθελε κρατεί τον πόλεμον και δεν ήθελε χάσει την χώραν, τόσο ότι ακόμα αντιστέκανε οι Ρωμαίοι και δεν πολεμούσανε ανδρείως° και εσκλήρυνε πολλά ο πόλεμος. Και ο βασιλεύς ωσάν έμαθε ότι ελαβώθη ο καπετάνιος και έφυγε, τότε επήγαινε με αναστεναγμόν να τον ευρύ, και ερωτά που να τον ευρή. Και οι πολεμιστάδες, οι σύντροφοί του, επολεμούσανε χωρίς καπετάνιο° αμή αρχίσανε και αυτοί και αφήναν τον πόλεμον και εφεύγανε. Τότε επήρανε οι Τούρκοι θάρρος πολύ και οι Ρωμαίοι εδειλιάσανε πολλά. Και ετούτα εγίνησαν διατί έφυγε ο καπετάνιος, οπού έκμνε χρειά να στέκη και να πολεμά έως να αποθάνη εις την τιμήν του, και ήθελε να δίδει θάρρος και των συντρόφων του, διατί όλη η δύναμη του Τούρκου ήτανε εις εκείνην την μερέα. Και οι ελεεινοί Ρωμαίοι αμή ελιγοστεύανε και δεν ημπορούσανε να αντισταθούνε εισέ τόσο πλήθος Τούρκων..."

(μετάφραση)

Γεώργιος Σφραντζής Χρονικό -μορφή majus-

Μωάμεθ

"Και να και από μας σκοτωθούν μερικοί, όπως συνήθως γίνεται στους πολέμους, κατά το γραφτό του καθενός, ξέρετε καλά από το Κοράνι μας τι λέει ο προφήτης, ότι αυτός που πεθαίνει σε τέτοια περίπτωση ολόσωμος στον παράδεισο θα πάει και θα πιεί με το Μωάμεθ, και θα αναπαυτεί με παιδία και με γυναίκες ωραίες και παρθένες σε τόπο χλοερό και ευωδιαστό από άνθη, και θα λουστεί σε ωραιότατα λουτρά, και σε εκείνο τον τόπο αυτά θα έχει από τον θεό. Εδώ πάλι από μένα, όλος ο στρατός μου και οι άρχοντες της αυλής μου, αν νικήσουμε, ο μισθός που θα πάρουν από μένα θα είναι, ανάλογα με τον καθένα, διπλάσιος από αυτός που παίρνουν τώρα, και θα αρχίζει από τώρα ως το τέλος της ζωής τους. Κι αν βρείτε και αρπάξετε τίποτε χρυσαφικό ή ασημικό και ρουχισμό, αιχμαλώτους και άντρες και γυναίκες, μικρούς και μεγάλους, κανένας δεν θα μπορεί να σας τους πάρει ή να σας ενοχλήσει σε τίποτε".

Κωνσταντίνος

"Και σεις, ευγενέστατοι άρχοντες και ενδοξότατοι δήμαρχοι και στρατηγοί και γενναιότατοι συστρατιώτες και όλος ο πιστός και τίμιος λαός, ξέρετε καλά πως έφθασε η ώρα και ο εχθρός της πίστης μας θέλει με κάθε τρόπο και μηχανικό μέσο να μας πιέσει σφροδρότερα και να κάνει ορμητικό πόλεμο με μεγάλη συμπλοκή και σύγκρουση από στεριά και θάλασσα με όλες του τις δυνάμεις, για να χύσει σαν φίδι το δηλητήριο και να μας καταβροχθίσει σαν ανήμερο λιοντάρι. Γι αυτό σας λέω και σας παρακαλώ να σταθείτε παλικαρίσια και με γενναία ψυχή, όπως κάνατε πάντοτε ως τώρα, ενάντια στους εχθρούς της πίστης μας. Σας παραδίδω αυτή την ενδοξότατη και περίφημη πόλη και πατρίδα μας και βασίλισσα των πόλεων. Ξέρετε λοιπόν καλά, αδελφοί, ότι για τέσσερα πράγματα έχουμε κοινή υποχρέωση όλοι να προτιμήσουμε να πεθάνουμε παρά να ζούμε° πρώτα για την πίστη και την ευσέβειά μας, δεύτερο για την πατρίδα, τρίτο για τον βασιλιά που έλαβε την εξουσία με χρίσμα και τέταρτο για συγγενείς και φίλους. Λοιπόν, αδελφοί, αν έχουμε καθήκον να αγωνιζόμαστε μέχρι θανάτου για ένα από τα τέσσερα αυτά, πολύ περισσότερο έχουμε για όλα αυτά, όπως καθαρά βλέπετε, και όλα πρόκειται να τα χάσουμε. Αν για τις δικές μου αμαρτίες ο Θεός παραχωρήσει τη νίκη στους ασεβείς, ριχνόμαστε στον κίνδυνο για την πίστη μας την αγία, την οποία ο Χριστός μας χάρισε με το δικό του αίμα° και αυτό είναι το κυριότερο από όλα. Γιατί, αν κερδίσει κανείς τον κόσμο όλο και χάσει την ψυχή του, ποιο είναι το όφελος; Δεύτερο, με τον τρόπο αυτό στερούμαστε περίφημη πατρίδα και τη λευτεριά μας. Τρίτο, η βασιλεία την άλλοτε σπουδαία και τώρα ταπεινωμένη και ντροπιασμένη και εξουθενωμένη θα τη χάσουμε και θα εξουσιάζεται από τύραννο και ασεβή. Τέταρτο, θα στερηθούμε και τα πολυαγαπημένα μας παιδιά και τις γυναίκες και τους συγγενείς μας".

ΠΗΓΗ: http://www.hri.org/MPA/gr/other/1453

__________________________

Πέμπτη 28 Μαΐου 2009

BBC - schools - Ancient Greece animations: Ιστορίες από την αρχαία Ελλάδα

The citizens of Athens often had difficult decisions to make. Debates in the government assembly could decide on matters of life and death!
In this story read how they decided to punish the city of Mytilene...and how they realised they'd made a terrible mistake.

The action takes place during the war between Athens and Sparta - the Peloponnesian War. Watch out for these characters

___

Introduction

A ship leaves Athens on a deadly mission - the people of the city of Mytilene are to be punished. All the men will be killed, and the women and chldren taken as slaves.
But Mytilene used to be a friend of Athens!! What has gone wrong?

It is 428 BC, and Athens is at war with Sparta. On the island of Lesbos the capital city, Mytilene, is on the side of Athens.

___

Unexpectedly a small group of men take over the city by force, and change sides in the war. Now Mytilene is fighting for Sparta!

___

Athens sends 40 ships to surround Mytilene, lead by a general called Pakhes with 1000 soldiers. Cut off from the sea no people, or food, can enter or leave the city now!

___

The Spartans send a man called Salaithos who explains that 40 ships with soldiers weapons and supplies are on their way to help.

___

Months go by, and there is still no sign of the Spartan ships. Meanwhile the siege continues, and the city cannot last much longer. They must fight the Athenians themselves!

___

However, instead of attacking the Athenian army the people threaten their selfish leaders.

___

Pakhes, the Athenian general, sends the leaders to Athens, where Salaithos is executed.

___

Athens now has control of Mytilene, and must decide on a punishment...

A debate is held by the citizens of Athens. The people vote by a show of hands, and agree to carry out Kleon's punishment on the people of Mytilene.

___

This is how the ship comes to be on its way to Mytilene, bringing death and slavery to a city that was once Athens' friend.

The sailors row slowly, unhappy at being given such a terrible mission.

___

Back in Athens some people start having second thoughts...have they been too harsh? Another meeting of the assembly is called.

___

The people of the assembly have a tough choice to make...

Kleon makes the case for sticking to their decision.

___

Diodotus wants a fairer punishment.

___

The debate is over...now the assembly must decide what to do.

___

Can the second ship catch the first one before it delivers its deadly message? The crew row day and night, taking turns to sleep. They must get there in time!

___

Days pass by, and after a long journey, the first ship arrives at Mytilene.
General Pakhes reads out the punishment.

___

Pakhes is giving the orders to his men. Then, speeding into the harbour, the crew rowing with all their strength, comes the second ship!!
Just in time! The people have been saved!

___

The people of Mytilene were allowed to live in peace. Back in Athens the leaders of the revolt were not so lucky. They were put to death as punishment.

The Athenian government ordered the walls of the city to be destroyed, taking over their navy and all the towns they controlled. This is how the people of Mytilene became subjects of Athens.

The End

Για περισσότερα επισκεφτείτε το www.bbc.co.uk/schools/ancientgreece/classics

Τετάρτη 27 Μαΐου 2009

Έκθεση Λυκείου: Ερμηνείες Εννοιών (με τη βοήθεια διαφόρων λεξικών)

ΠΗΓΗ: Σωκράτη Γκίκα, Λεξικό εννοιών γενικής παιδείας.

Πανελλήνιες 2009: Θέματα & Απαντήσεις Λατινικών γ΄ Θεωρητικής

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

diem : την αφαιρετική ενικού → die

muris : την αιτιατική πληθυντικού → muros

opibus : την ονομαστική πληθυντικού → opes

urbis : τη γενική πληθυντικού → urbium

communis salutis : την αφαιρετική ενικού → communi salute

1.β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες:

quae : την αιτιατική ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος

→ quod

neminem : τη γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος

→ nullius

vos ipsi : τη δοτική πληθυντικού της συνεκφοράς

→ vobis ipsis

is : την αιτιατική πληθυντικού στο θηλυκό γένος

→ eas

1.γ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται από τα παρακάτω επίθετα και επιρρήματα:

prope : τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος

→ propius

extremo : τον θετικό βαθμό του επιθέτου στο ίδιο γένος, στη ίδια

πτώση, στον ίδιο αριθμό

→ extero

magis : τον υπερθετικό βαθμό του επιρρήματος

→ maxime

cariorem : τη γενική πληθυντικού του υπερθετικού βαθμού στο

ίδιο γένος

→ carissimarum

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:

dixissent : το δεύτερο ενικό πρόσωπο στην προστακτική ενεστώτα στην ίδια φωνή

→ dic

decerptam esse : το απαρέμφατο μέλλοντα στην ίδια φωνή

→ decerptum iri

cavete : την αιτιατική του σουπίνου

→ cautu

tutamini : τη γενική του γερουνδίου

→ tutandi

nolite : το δεύτερο ενικό πρόσωπο στην υποτακτική

παρατατικού

→ nolles

fit : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο στην υποτακτική

παρατατικού

→ fierent

cadat : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο στην οριστική

παρακειμένου στη ίδια φωνή

→ cecidistis

esse : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο συντελεσμένου

μέλλοντα

→ fuerimus

2.β. habemus : να γίνει χρονική αντικατάσταση στην υποτακτική, στο

πρόσωπο και στη φωνή που βρίσκεται

sumptum est : να γραφούν τα απαρέμφατα ενεστώτα και παρακειμένου στην ενεργητική φωνή

→ sumere | sumpsisse

3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων:

ante diem: εμπρόθετος προσδιορισμός χρόνου στο decerptam esse

decerptam esse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο scitote

Carthagine: απρόθετη αφαιρετική κύριου ονόματος πόλεως, της στάσης σε τόπο στο decerptam esse

Opibus: αφαιρετική του μέσου, ως αντικείμενο στο confidere

vobis: δοτική προσωπική κτητική στο est

Punicum: επιθετικός προσδιορισμός στο bellum

utilitatis: γενική αντικειμενική στο proditor

cariorem: κατηγορούμενο στο patriam από το συνδετικό esse

esse: τελικό απαρέμφατο, υποκείμενο στο απρόσωπο decet

3.β. ut laudandus is sit (nobis):

Να αντικατασταθεί η δευτερεύουσα πρόταση από την ισοδύναμη εκφορά

debeo+ απαρέμφατο.

→ Ut (nos) laudare debeamus eum

3.γ. quam nosmet ipsos:

Να γράψετε τον β' όρο σύγκρισης με τον άλλο τρόπο.

→ nobismet ipsis (αφαιρετική συγκριτική)

4.α. Cum omnes recentem esse dixissent:

Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης , τον τρόπο εισαγωγής της, να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της.

Να ξαναγράψετε την πρόταση, αντικαθιστώντας τον cum με τον ubi

→ Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό cum που χρησιμοποιείται στις διηγήσεις του παρελθόντος και δηλώνει βαθύτερη σχέση αιτίας – αιτιατού μεταξύ δευτερεύουσας & κυρίας. Ειδικότερα, με υποτακτική υπερσυντελίκου (dixissent), διότι το ρήμα εξάρτηση είναι ιστορικού χρόνου (inquit) και σύμφωνα με την ακολουθία των χρόνων εκφράζει τα προτερόχρονο στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα εξάρτησης.

→ Ubi omnes recentem esse dixerunt/dixere ( οριστική παρακειμένου)

qui pro re publica cadat :

Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και να αιτιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της .

→ Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο is (της προηγούμενης συμπερασματικής). Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία qui και εκφέρεται με υποτακτική διότι προηγείται η υποτακτική sit (έλξη). Ειδικότερα εκφέρεται με υποτακτική ενεστώτα cadat διότι το ρήμα εξάρτησης sit είναι αρκτικού χρόνου και σύμφωνα με την ακολουθία των χρόνων δηλώνει το σύγχρονο στο παρόν.

4.β. Opibus urbis nolite confidere:

Να δηλωθεί η απαγόρευση με τον άλλο τρόπο.

→ Opibus urbis ne confisi sitis

4.γ. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite:

Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αφού τον εξαρτήσετε από το Cato monet eos (μετατρέποντας την κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα).

→ Cato monet eos ut fiduciam, quae nimia illis sit, deponeant